«Getgenibiz gökşamaral güz edi».
Getgenibiz gökşa maral güz edi, Eltgenibiz bir qarawaş qız edi. Altınçı Artlux tawdan artılıp, Yettinçi çaçan tawğa yetginçe Tüşgenibiz Axtaşawuxnu özü edi. Boljallı miçaribiz bitgen soñ, Tengirini tez buyruğu yetgen soñ, Qaytğanıbız qar taymağan yaz edi. Qaytıp sizge biz baş ura gelgen soñ, Qazaplanmay erkin qoyma parz edi. Qazabıñ nege tüşdü moluna, Qodulayın tutup berme yolmedi Qazaplanğan it gawurnu qoluna? Qazanlayın içibizni qaynatıp, Qatıqsız qara suxar çaynatıp, Qunanlayın qozalaqğa yekdirip, Dünyalanı türlü azabın çekdirip, Çink artında çırmap-gürmep yiberdiñ. Çink gawurnu Sibir degen yoluna. Biz barabız, enni mundan barabız Sibirleni sıntaş bolğur eline, Boz topuraq boljal tartğan yerine, Buyruq bolsa, qaytıp gelir ölmegen, Qart ataynı dewren qalğan törüne. Barğan sayın enni bizge yol uzaq, Qaçayıq desek, xuju, Terk – tuzaq. Terk yağalap biz barabız yol bulan, Yawrunlardan yana çıqğan ter bulan, Kür yürekli bizin teñli ulanlar Enniden soñ işin qoysun ör bulan. Yazatayım yaşlıq etip, yañılıp Çığıp getip, qaytıp tüşse qoluna – Bizdey qara qayğı tabar çer bulan, Bizin yimik bolğunçağa qolaydır Ölüp getip bir bolğanı yer bulan.
Terk yağası tolğan alay teñ qazaq, Temirdey nalbahları bek tuzaq, Nalbahından çığıp qarasaq, Tulparlar ötmes yimik Terk uzaq: Ol xujunu yağası yawlu, tübü yoq. Can ötmege köpür izley yoluna; Oñ dep, ters dep, ayıp etme yaramas Bir Allahnı süyüp de bergen soluna. Ukazlanı uzaq tügül buyruğu, Qaytıp gelme qart ataynı qoluna. Paşmanlıqnı taşlap da qoysun berenden, Bir tüşgen soñ çıqma qıyın terenden. Arii-beri talpınabız talğınça, Etden tayıp süyegibiz qalğınça. Duşmanlağa bildirmesbiz sırıbız, İçibizden elçi canlar alğınça, Elçi gelmey, duşman bizden can da almas, Gumalap salğan bulan nalbahğa, Kömürdey qara yüzlü, quş gözlü Din duşmanlar döndürermi sal yahğa. Sallar yimik yüreklege ot yağa, Yoldan tayıp, yol adaşğan albahğa, Görgen gişi artıbızdan göz sala, Gözlerinden büldür-büldür yaş sala, Yazıqsınıp bizge gelgen balahğa, Bu balahnı Tengiriden görmesni, Çığar canı yetişmesin salahğa. Bu balahnı tereni mol, say da yoq, Adamlardan görgen bulan payda yoq, Ata-ananı altmışında art etip. Yetmişinde qayğı bulan qart etip, Geñ dünyada görgen günün yart etip, Bizin bulan getgen neçe, qayda yoq!.. Aristan de pat qoydular orusu, Ağaçlanı çirik qurusu! Asıramay aslam salğan yügübüz, Bir iş etip getgen edik yaşlıqdan, Oñlu-tersli haqıllağa boşluqdan. Bizin sizge yamanlağan qızbaynı Tüşge canı yetişmesin quşluqdan. Mendir-mendir men de bar, Meni yimik bir nasipsiz sen de bar. Beren qalğır dünyada Bizdeylege tabulajaq çen de bar. Bizdeylege tabulmajaq çenlege Geçelerdey tuñ qarañı gün de bar. Geçelerdey tuñ qarañı günlege Tawuşundan taymas yimik yas da bar, Tawuşundan taymas yimik yas qoyup, Yazıqlanı yaşlay başı tas da bar. Yazıqlanı yaşlay başın tas etip, Yibermege şawxal-biyim usta bar. Yazıqlanı yañılğanı taman dep, Atoluğa bir qaytmaqlıq xas da bar. Qaytma süyseñ, qaytarsan, Şabahatlı seni günüñde Dos-qardaşğa yılı cuwap aytarsan.
Gökşamaral güz – erte güz, güznü başı, köbüsü ösümlükler sarğaymağan güznü gözel, maralday ariw zamanı.
Qarawaş qız – rabınä, slujanka.
Artlux taw – Dağıstandağı taw.
Çaçan taw – Mıçığışdağı taw.
Boljallı miçaribiz bitgen soñ – bizge buyurğan çöregibiz bitgen soñ.
Tengirini buyruğu – Allahnı buyruğu.
Qar taymağan yaz edi – qar irip bitmegen erte yazbaş edi.
Qazaplanmaq – açuwlanmaq, öjetlenmek, yelikmek.
Parz edi – munda: gerek, yaray edi degen maʼnada.
Mol, moluna – munda: köp, bek güçlü demek.
Qodulayın – eşek baladay.
Qozalaq – qolarba (taçka). (Eki dögerçikli yeñil arba – A-Q. Abd.).
İt gawurnu – rus paçanı.
Qatıqsız qara suxar çaynatıp – qoşum aşsız yañız qara qatğan xırt-xırt berip.
Qunanlayın qozalaqğa yekdirip – yaş atday arbalağa yekdirip.
Qunan – 2 yıllıq yaş at.
Azabın çekdirip – zarlap, qıynap, qısaslap, aqubağa tarıtıp.
Çiñ gawurnu – iñ dinsizni qoluna.
Boz topuraq boljal tartğan yerine – qara topuraq özüne alma, gömme bolar yerine.
Qart ataynı dewren qalğan törüne – köpden taşlanıp, boş qalğan törüne.
Yawrunlardan yana çıqğan ter bulan – yanıp-bişip, yanbaşlardan, sırtdan tögülegen ter bulan.
Kür yürekli – şat, quwnaq, quwzaq yürekli.
İşin qoysun ör bulan – işin yürütmesin ördegilege inanıp dey şair.
//Yazatayım yaşlıq etip, yañılıp – cahillikden, awamlıqdan yañılış etip.
Qayğı tabar çer bulan – munda awruwlu dert tabar demek.
Terk qazaq – Terik boydağı qazaqlar.
Nalbahları bek tuzaq – tusnaqlanı zamanlıqğa saqlayğan yerleri, beklikleri.
Tulpar – maqtalğan çalt, yügürük at.
Yağası yawlu – yağası orus soldatdan, asgerden tolğan.
Soluna – munda ters yoluna, ters küyde.
Can ötmege köpür izley yoluna – demek: ötesiz geng, dol özen demek.
Elçi – munda: Azireyil degen maʼnada.
Salah – cuma tüş namaz.
Çen – qısmat, talih.
Ukazlanı uzaq tügül buyruğu – munda da şairni, tüzlük üst bolup, özleni qaytarar degen umutu ayan bolup tura. (Ukaznı boljalı 3 yıl sürgün bolğan).
//Berenden – bütünley, //tübüqaradan, bolmağanday.
Elçi – munda can alağan Azireyil demek.
//Gumalap (gumarlap) salğan bulan nalbahğa – baylap, yumarlap, çırmap salğan.
Döndürermi sal yahğa – soldatğa, orusğa. -?
Sallar yimik yüreklege ot yağa – salalarday, özden yüreklege de ot sala, örçükdüre.
Albah – awam, amalsız.
Görgen gişi göz sala – talçığıp, qızğanıp, gözyaş töge.
Yaş sala – gözyaş töge.
Çığar canı yetişmesin salahğa – yetişmesin cuma günge, cuma namazğa.
Tereni mol – ötesiz bek teren.
Art etip – art berip, qoyup, taşlap.
Aristan – tusnaqlı (arestant).
Xoşluqdan – keplikden, quwzaqlıqdan yonküp.
Ayman-ayman gül ay artar, gün kemir – ay tolur, ullulaşar, günler busa kemir, qısğarar.
Sağış – sağınç.
Asxarlanı – munda özleni, ulanlanı.
Quşluq – erten wa tüş aranı ortası, quşğa aş beregen waqtısı.
Beren qalğır dünyada – yoq bolğur, yessiz, ulaw qalğır.
Çen de bar – qısmat, talih (sudba, rok).
Tun qarañı – qap-qarañı.
Xas da bar – yaxşılıq bolmaqlıq da bar.
Şabahatlı günüñde – şat, nasipli günüñde.
Meni yimik bir nasipsiz sen de bar – munda Qazaq özünü yanındağı nasipsiz Atabaynı ayta.