Glasnıy 〈ö〉
Pri artikuläsii glasnogo 〈ö〉 yazık raspolojen poseredine rta. Konçik yazıka slabo upirayetsä w nijniye peredniye zubı. Srednäya çast spinki yazıka pripodnäta po naprawleniü k konsu twerdogo nöba. Gubı silno wıpäçenı wpered, okruglenı i boleye napräjenı, çem pri proiznoşenii 〈o〉.
W kumıkskom yazıke glasnıy 〈ö〉 w prostıx slowax proiznositsä tolko w perwom sloge.
S glasnım 〈ö〉 garmoniruyut w osnownom glasnıye perednego räda:
oʼjetlik 〈öj'et'l'ik'〉 "ojestoçeniye, zloba", öktemlik 〈ök't'em'l'ik'〉 "gordost, wısokomernost", ösümlük 〈ös'üm'l'ük'〉 "rasteniye" i t. d.
Glasnıy 〈ö〉 kumıkskogo yazıka w russkom yazıke sootwetstwiya ne imeyet.
W russkom yazıke glasnıy 〈o〉 w pozisyax mejdu mägkimi i twerdımi i w okrujenii mägkix soglasnıx na pisme oboznaçayetsä bukwoy yö.
W kumıkskom yazıke glasnıy 〈ö〉 ne w naçale slowa na pisme oboznaçayetsä takje bukwoy yö.
Russkiy glasnıy 〈o〉 w ukazannıx pozisyax w artikuläsionno-akustiçeskom otnoşenii otliçayetsä ot kumıkskogo glasnogo 〈ö〉: kumıkskiy <ö> yawläyetsä samostoyatelnoy fonemoy, russkiye glasnıye zwuki w dannıx pozisyax – ottenki fonemı <o>. Sr.:
ruskiy | kumıkskiy |
---|---|
Mejdu mägkimi i twerdımi soglasnımi | pös 〈p'os〉 |
wöl 〈w'ol〉 |
|Mejdu mägkimi soglasnımi|tötä 〈t'ot'ʼ〉|tök 〈t'ök'〉 "naley"| |pösik 〈p'ös'ik〉|börk 〈b'ör'k'〉| |nesöte 〈n'e^is'ot'i〉|dört 〈d'ör't'〉| |töşa 〈t'öş'ːʼ〉|söne 〈s'ön'e〉| |gödek 〈g'öd'ek'〉|
Russkiy glasnıy 〈o〉 w pozisii mejdu mägkimi soglasnımi w nekotoroy stepeni artikuläsionno blizok kumıkskomu 〈ö〉.
Pri artikuläsii glasnogo 〈o〉 mejdu mägkimi soglasnımi konçik yazıka naxoditsä u nijnix zubow i prijat k nim, zadnäya i srednäya çasti spinki yazıka silno prodwigaütsä wpered, srednäya çast spinki yazıka podnäta k twördomu nöbu. Gubı snaçala silno wıtänutı wpered i okruglenı, zatem labializasya oslabewayet.