Ичделик
Latin Ночь День
  • Басма китапны гьакъында
  • Санлы китапны гьакъында
  • О печатном издании
  • Об электронном издании
  • Халкъыбызны къудратлы ёл гёрсетивчюсю Нугьайны оьз халкъына аманат этген яшав дарслары
  • Поэзия асарлары
    • Къакъ къарынчы гьажиге
    • Кавказны ва гьам Россияны гьалы
    • Тамурлангъан терекмен
    • Минглибай эфендиге жавап
    • Мавлет[^1]
      • Мавлетге башлагъынча дюньяны гьалындан бир-эки сёз
      • Расулну алайгьиссалам дюньягъа гелмеги
      • Расулну алайгьиссалам миъражгъа[^34] баргъаны
      • Расулгъа алайгьиссалам Макка агьлю къаст этмеги
      • Расулну алайгьиссалам Маккадан Мадинагъа гёчмеги
      • Расулну алайгьиссалам къазаватлары
      • Расулну алайгьиссалам муъжизатлары
      • Расулну алайгьиссалам дюньядан гетмеги
    • Язгъан пакъырны мюнажаты[^83]
  • Хабар китаплары
    • Языкъ Гьабибат
    • Давут булан Лайла
    • Гьарун булан Зубайдат яда насипсиз Жанбийке
    • Жаншагь
    • Денгиз Синдибад
      • Аввалгъы сапар
      • Экинчи сапар
      • Уьчюнчю сапар
      • Дёртюнчю сапар
      • Бешинчи сапар
      • Алтынчы сапар
      • Еттинчи сапар
    • Молла Насрудинни хабарлары
  • Макъалалары
    • Адабият язагъанлагъа
    • Нугьай Батырмурзаевни асарларындан
    • Геч болса да, хайырлы болсун
    • Гюнден-гюн авурлукъ арта
    • Гьали болуп турагъан гьаллар
    • Бизин гьаллар
    • Бирлик герек
    • Къарангылыкъдан къачып, ярыкъгъа къарап юрюдюм…[^198]
    • Янгы тарбия
      • Бир-эки[^213] сёз
      • Мажлисни ва ашав-ичивню эдеплери[^220]
      • Уьйге, залгъа гиривню эдеплери
      • Орамны эдеплери
      • Кагъыз язмакъны эдеплери
      • Халкъ булангъы эдеплер
      • Къатынланы гьакъында бираз эдеплер
      • Опуракъ гиймекдеги эдеплер
      • Мутааллимликни[^311] эдеплери
  • Нугьай Батырмурзаевни гьакъында
    • Зайнулабидни атасына кагъызы
    • Яхсайлы Нугьай Батырмурзаны таржума гьалы
      • Ибтидаи[^328] къысмы[^329]
      • Рушдия[^346] къысмы
      • Моллалыкъ гьакъында къараву
      • Касби къысмы[^359]
      • Мутаржимден[^383] бир эки сёз
      • Матбаадан[^392] чыкъгъан китаплары
      • Умуми гьурриятгъа гёз салувы[^421] ва балшавик[^422] деп айтылувы
      • Мутаржимден бир-эки сёз
    • Къоччакъай Жамалдин
      • Маргьум батыр
    • Аткъай Гьажамат
      • Мен оьктеммен
        • ⁂
        • ⁂
        • ⁂
        • ⁂
        • ⁂
        • ⁂
        • ⁂
        • ⁂
        • ⁂
        • ⁂
        • ⁂
        • ⁂
        • ⁂
        • ⁂
    • Батырмурзаевланы тухуму
  • Баянлар

Къатынланы гьакъында бираз эдеплер

Опуракъларыгъызны кёп бюрюшдюрюп, тийишсиз узун этмекден сакъланыгъыз. Бетигизни, тишлеригизни тюрлю-тюрлю боявлагъа боямагъыз. Булар сизин арив этмес, бальки, Аллагь берген аривлюк-татлилигигизни тайдырыр.

Модагъа кёп къаныкъмагъыз. Учуз гийимлени оьзюгюзге гелишли этип гиймеге къаст этигиз. Къолугъузну-бетигизни сакълагъыз. Чечген гийимигизни къаршы гелген ерге атып ташламагъыз; сыйпап, тазалап, жыйып къоймагъа адат этигиз. Оьз уьюгюзде де кирли опуракълар гийип, юрек сувутагъан кюйде турмагъыз.

Бармакъларыгъызны, билеклеригизни юзюк, билезик, тюйме йимик оюнчакълар✻ булан толтурмагъыз, буланы къоллансагъыз✻, бек аз боса да, яхшысын къолланыгъыз. Гьалкъа такъмасагъыз, дагъы да уллу ишли✻ гёрюнюрсюз.

Сёйлешегенде✻, бек къыччырып сёйлешмегиз. Къатын-къызланы сёйлешивлери – мюзик сокъгъан йимик назик, татли болмагъа герек.

Дачагъа чыкъгъанда, гишиге къонакъгъа барып, гече къалмагъыз. Гишини уьюне баргъанда, «гьали бираз олтурмагъа герек эди» деп къыстасалар да, бек узакъ олтурмагъыз.

Охуп-язып билмек, бираз тарих, жагърапия✻ булан, гьисапдан ва мюзикден англамакълыкъ – къатын-къызгъа бек тарыкълы деп билигиз. Эгер моллаланы бирлери – «къызлагъа языв билмеге дурус тюгюл» деселер де, ол сёзге инанмагъыз: башлап – шариатгъа хилаф✻, экинчи – моллаланы оьзлени ишине хилаф. Шолай айтагъан моллаланы кёбюсю оьзлени къызларын охумагъа да, язмагъа да, гьатта орусчагъа да уьйретелер.

Кёп ачыкъ гиши болуп гёрюнебиз деп, шанкъ-шанкъ деп айтдырмагъыз. Бираз тартынып, уялчан болугъуз, боса да кюлеген заманда бетигизни къолугъуз булан къапламагъыз. Таза, эдепли, тарбиялы, намуслу болмакъ – къатынлар учун биринчи шарт деп билигиз. Тек эдеп-намусу абаны тюбюнде бола деп англамагъыз, яда аба бюркенген✻ гишилер барысы да эдепли-намуслу бола деп инанмагъыз.

Сёз сёйлейгенде, бир сёзню бек узатмагъыз – гишини ичибушмасын. Ашгъа баргъанда✻, гьеч тарыкъсыз затлардан багьс этмегиз✻.

Оьз яшларыгъызны макътамагъыз; боса да аланы гиши макътардай даражада таълим✻, тарбия этигиз. Яшны тарбия этмек учун башлап оьзюнг тарбиялы болмагъа герекни де унутмагъыз.

Эрлеригизни ачувланып енгербиз деп хыял этмегиз. Бальки, аланы сюймеклигин, юрегин оьзюгюзге къаратыгъыз, гьам аланы да, оьзюгюзню де рагьат этигиз.

Къуллукъчуларыгъызгъа да кёп инанып йибермегиз. Уьйню гьалын хоншулагъа хабар берип турмакъдан къуллукъчуларыгъызны токътатыгъыз.

Эригиз къонакъ алып гелгенде, сумавар✻ салмагъа, аш биширмеге яда шоланы эт деп къуллукъчу къатынлагъа буюрмагъа авурсынып, эригизге чырайыгъызны сытмагъыз. Эгер сиз шолай этгенден сонг эригиз бирдагъы къатын алса, оьзюгюзге оьпгелегиз.

Хоншуларыгъызны гьар гьалын тюнтюп, тергеп турмагъыз.

Малны исрап✻ этмекден бек сакъланыгъыз.

Аривлюкню юзюк булан билезикде деп билмегиз, бальки, эдеп, тарбия, иффат✻ (тазалыкъ) сакъланмакъда, илму-маърипатда деп билигиз.

Рагьатны✻ байлыкъдан излемегиз, бальки, юрекни парахатлыгъындан излегиз.

Алдагъы бёлюкгеСонггъу бёлюкге