Ичделик
Latin Ночь День
  • Басма китапны гьакъында
  • Санлы китапны гьакъында
  • О печатном издании
  • Об электронном издании
  • Халкъыбызны къудратлы ёл гёрсетивчюсю Нугьайны оьз халкъына аманат этген яшав дарслары
  • Поэзия асарлары
    • Къакъ къарынчы гьажиге
    • Кавказны ва гьам Россияны гьалы
    • Тамурлангъан терекмен
    • Минглибай эфендиге жавап
    • Мавлет[^1]
      • Мавлетге башлагъынча дюньяны гьалындан бир-эки сёз
      • Расулну алайгьиссалам дюньягъа гелмеги
      • Расулну алайгьиссалам миъражгъа[^34] баргъаны
      • Расулгъа алайгьиссалам Макка агьлю къаст этмеги
      • Расулну алайгьиссалам Маккадан Мадинагъа гёчмеги
      • Расулну алайгьиссалам къазаватлары
      • Расулну алайгьиссалам муъжизатлары
      • Расулну алайгьиссалам дюньядан гетмеги
    • Язгъан пакъырны мюнажаты[^83]
  • Хабар китаплары
    • Языкъ Гьабибат
    • Давут булан Лайла
    • Гьарун булан Зубайдат яда насипсиз Жанбийке
    • Жаншагь
    • Денгиз Синдибад
      • Аввалгъы сапар
      • Экинчи сапар
      • Уьчюнчю сапар
      • Дёртюнчю сапар
      • Бешинчи сапар
      • Алтынчы сапар
      • Еттинчи сапар
    • Молла Насрудинни хабарлары
  • Макъалалары
    • Адабият язагъанлагъа
    • Нугьай Батырмурзаевни асарларындан
    • Геч болса да, хайырлы болсун
    • Гюнден-гюн авурлукъ арта
    • Гьали болуп турагъан гьаллар
    • Бизин гьаллар
    • Бирлик герек
    • Къарангылыкъдан къачып, ярыкъгъа къарап юрюдюм…[^198]
    • Янгы тарбия
      • Бир-эки[^213] сёз
      • Мажлисни ва ашав-ичивню эдеплери[^220]
      • Уьйге, залгъа гиривню эдеплери
      • Орамны эдеплери
      • Кагъыз язмакъны эдеплери
      • Халкъ булангъы эдеплер
      • Къатынланы гьакъында бираз эдеплер
      • Опуракъ гиймекдеги эдеплер
      • Мутааллимликни[^311] эдеплери
  • Нугьай Батырмурзаевни гьакъында
    • Зайнулабидни атасына кагъызы
    • Яхсайлы Нугьай Батырмурзаны таржума гьалы
      • Ибтидаи[^328] къысмы[^329]
      • Рушдия[^346] къысмы
      • Моллалыкъ гьакъында къараву
      • Касби къысмы[^359]
      • Мутаржимден[^383] бир эки сёз
      • Матбаадан[^392] чыкъгъан китаплары
      • Умуми гьурриятгъа гёз салувы[^421] ва балшавик[^422] деп айтылувы
      • Мутаржимден бир-эки сёз
    • Къоччакъай Жамалдин
      • Маргьум батыр
    • Аткъай Гьажамат
      • Мен оьктеммен
        • ⁂
        • ⁂
        • ⁂
        • ⁂
        • ⁂
        • ⁂
        • ⁂
        • ⁂
        • ⁂
        • ⁂
        • ⁂
        • ⁂
        • ⁂
        • ⁂
    • Батырмурзаевланы тухуму
  • Баянлар

Маргьум батыр

Нугьайны эсделигине

Нугьай! Сени оьлюм судунг билинген, Ажжаллагъа къан тармакълар илинген. Онг къолунга Узун Гьамит байлангъан, О да сени жан ювугъунг сайлангъан.

Къач деп айтып, сагъа асав ат бердик, Ал деп айтып, савут-саба зат бердик. Сен къачмадынг – къачмажагъынг биледик, Шо саялы ялбарып да тиледик.

Хабар алып гелип Зайнулабидден, Тузакълагъа тюшдю Узун Гьамит де. Къач дегенде о сама да къачмады, Къазакълагъа юмгъан авзун ачмады.

Сизин тутуп байладылар, элтдилер. «Округдагъы начальниклер» нетдилер? Жазалады, жан бердигиз халкъ учун, Биригиз де оьлмедигиз мал учун.

Малы барлар сатды сизин кепекге, Узакъ къалмай оьзлер тюшдю келекге. Къысмат шулай заманларда айлана, Белсаплагъа къызыл байракъ байлана.

Нюрюн яйып гелди бизге гьуррият, Гьурриятчы Нугьай, сен ят парахат. Герек чакъы къуллукъ этдинг сен бизге, Душманланы элтип тёкдюнг денгизге.

Гьар-бир сёзюнг тас болмагъан йыр алып, Тура къызыл байракълагъа чырмалып Сени атынг елпиллене еллерде, Сени атынг эсгериле эллерде.

Сен оьлгенде, гьейлер, неге оьлмедик, Сагъа тюбек гёзлегенде гёрмедик. Биз оланы жанын неге алмадыкъ? Гьурриятда оьлюп неге къалмадыкъ?

Бир де башым тююп, бир де тобугъум, Инанмайман, сен ёкъ десе, ювугъум! Тек гьайдайман кансаралны канасын, Сени негьакъ сатгъанланы анасын.

Тек къайдакен о Албёрю Мугьаммат? Ону бели Албёриеф Алхамат? Абдуррашит шекли бола шолагъа, Очарларда кёп урунгъан олагъа.

Урунса да къанна хабар пысгъылыкъ, Тюз панасы къумукъларда бар къылыкъ. Шо саялы тюзюн билме сюебиз, Шеклилеге къарныбыздан гюебиз.

Тек, гертиси, базар хабар эшитдик, Тюркияда олар тапгъан бир тешик. Къоюп гетген очардагъы ташларын, Мал-матагьын, уью толгъан яшларын.

Сен де болмас эдинг тийме олагъа, Тюз дуванын берсин бизге бир Аллагь! Тек нетерсен, биз ачувунг алмадыкъ, Сынажагъа сал сюекни салмадыкъ.

Яшлардан да нечик ачув аларсан?! Гюнагьсызгъа нечик урма боларсан?! Сен эркексен – биз болгъанбыз кукайлар, Юртубузгъа маъдан болсун Нугьайлар.

Оьрюм оьсюп, чачыв болсун гьар яшгъа, Макътав болсун бизин къызыл байракъгъа! Шо байракъны сен ёнгъансан белсабын, Даим макътап гьурриятны инсанын.

Сен ят, агъам, о дюньяда парахат, Сени бир де унутмажакъ гьуррият! Шо заманда къачгъан-къачгъан сав къалды, Тек билмеймен, Нугьай неге уялды?

Гьакъылдан да оьктемлигин оьр салды, Батырланы сыдрасында кёр алды. Биз береген насигьатны алмадынг, Бизин учун яшап неге къалмадынг?

Дав Таймасхан ювугъунг да геч гелди, Дюньяларда сени ёгъунг геч билди. Эсге тюшген сайын янып канада, Сени шулай эсгеребиз арада.

Мени гьали меслекдешим-йырларым, Гёзьяш гьарплар, яйылагъан сырларым. Мен бараман биз юрюген бойлагъа, Урунаман нече тюрлю ойлагъа.

Шу турушну мени гёнгюм ушатмай, Къоймажакъман патронумну бошатмай. Тезде Къотанавул булан Къамут окъ, О якъдан да бир сююнер хабар ёкъ.

Муна шолай тептерлеге дерт берип, Сени гьар гюн мен тураман эсгерип. Ватан учун къурбан этдинг къанынгны, Яхсай учун сен бергенсен жанынгны.

Адам жаны бир учагъан къуш буса, Сен гетгенинг герти болмай, тюш буса, Пайхаммарлар яхшылыкъгъа ёрасын, Аллагьымда айтагъандай гюч буса,

Батырымны тирилтип де къарасын, Мен де шону есиримен, къулуман. Къулларына бир сама да ярасын, Къуллукъ этип инандырсын оьзюне.

Къуръанлагъа ваъза этген сёзюне, Бир тамаша этип къойса мени учун. О кёклерде Аллагь болмай, мен болсам, Дюньяланы силкер эдим сени учун.

Къара ерде болгъан бусам сени учун, Сен де шолай болар эдинг мени учун. Вай, ювугъум, неге тенгри тюгюлмен, Сендейлени тирилтмеге бугюн мен?!

Алдагъы бёлюкгеСонггъу бёлюкге