Qatınlanı haqında biraz edepler
Opuraqlarığıznı köp bürüşdürüp, tiyişsiz uzun etmekden saqlanığız. Betigizni, tişlerigizni türlü-türlü boyawlağa boyamağız. Bular sizin ariw etmes, balki, Allah bergen ariwlük-tatliligigizni taydırır.
Modağa köp qanıqmağız. Uçuz giyimleni özügüzge gelişli etip giymege qast etigiz. Qoluğuznu-betigizni saqlağız. Çeçgen giyimigizni qarşı gelgen yerge atıp taşlamağız; sıypap, tazalap, cıyıp qoymağa adat etigiz. Öz üyügüzde de kirli opuraqlar giyip, yürek suwutağan küyde turmağız.
Barmaqlarığıznı, bileklerigizni yüzük, bilezik, tüyme yimik oyunçaqlar✻ bulan tolturmağız, bulanı qollansağız✻, bek az bosa da, yaxşısın qollanığız. Halqa taqmasağız, dağı da ullu işli✻ görünürsüz.
Söyleşegende✻, bek qıççırıp söyleşmegiz. Qatın-qızlanı söyleşiwleri – müzik soqğan yimik nazik, tatli bolmağa gerek.
Daçağa çıqğanda, gişige qonaqğa barıp, geçe qalmağız. Gişini üyüne barğanda, «hali biraz olturmağa gerek edi» dep qıstasalar da, bek uzaq olturmağız.
Oxup-yazıp bilmek, biraz tarix, cağrapya✻ bulan, hisapdan wa müzikden añlamaqlıq – qatın-qızğa bek tarıqlı dep biligiz. Eger mollalanı birleri – «qızlağa yazıw bilmege durus tügül» deseler de, ol sözge inanmağız: başlap – şariatğa xilaf✻, ekinçi – mollalanı özleni işine xilaf. Şolay aytağan mollalanı köbüsü özleni qızların oxumağa da, yazmağa da, hatta orusçağa da üyreteler.
Köp açıq gişi bolup görünebiz dep, şanq-şanq dep aytdırmağız. Biraz tartınıp, uyalçan boluğuz, bosa da külegen zamanda betigizni qoluğuz bulan qaplamağız. Taza, edepli, tarbiyalı, namuslu bolmaq – qatınlar uçun birinçi şart dep biligiz. Tek edep-namusu abanı tübünde bola dep añlamağız, yada aba bürkengen✻ gişiler barısı da edepli-namuslu bola dep inanmağız.
Söz söyleygende, bir söznü bek uzatmağız – gişini içibuşmasın. Aşğa barğanda✻, heç tarıqsız zatlardan bahs etmegiz✻.
Öz yaşlarığıznı maqtamağız; bosa da alanı gişi maqtarday darajada taʼlim✻, tarbiya etigiz. Yaşnı tarbiya etmek uçun başlap özüñ tarbiyalı bolmağa gerekni de unutmağız.
Erlerigizni açuwlanıp yeñerbiz dep xıyal etmegiz. Balki, alanı süymekligin, yüregin özügüzge qaratığız, ham alanı da, özügüznü de rahat etigiz.
Qulluqçularığızğa da köp inanıp yibermegiz. Üynü halın xonşulağa xabar berip turmaqdan qulluqçularığıznı toqtatığız.
Erigiz qonaq alıp gelgende, sumawar✻ salmağa, aş bişirmege yada şolanı et dep qulluqçu qatınlağa buyurmağa awursınıp, erigizge çırayığıznı sıtmağız. Eger siz şolay etgenden soñ erigiz birdağı qatın alsa, özügüzge öpgelegiz.
Xonşularığıznı har halın tüntüp, tergep turmağız.
Malnı israp✻ etmekden bek saqlanığız.
Ariwlüknü yüzük bulan bilezikde dep bilmegiz, balki, edep, tarbiya, iffat✻ (tazalıq) saqlanmaqda, ilmu-maʼripatda dep biligiz.
Rahatnı✻ baylıqdan izlemegiz, balki, yürekni paraxatlığından izlegiz.