Ичделик
Latin Ночь День
  • Китапны гьакъында
  • Гириш сёз
  • Баш сёз
  • Баянлыкъ
  • «Чатакъ йыр».
  • «Дюньялар башгъа айланса сюебиз».
  • «Батыр булан къурдаш бол».
  • «Эренлер деген булан эр болмас».
  • «Эр герек».
  • «Къарагъайлар бою къакъ элме».
  • «Сыйдан тюшдю ойболатлар къылавлу».
  • «Къазанлайын ичибизни къайнатып».
  • «Тюшдюк темир тузакъгъа».
  • «Уьч йыллагъа мен олжасыз ятайым».
  • «Девюр-девюр, питне девюр заманда».
  • «Агь! деген булан артмай кёмеклер».
  • «Жан агъалар, сизге дуа аманат».
  • «Кант эте деп айып этме ярамас».
  • «Гьей, уланлар, оьмюрюгюз онг гетсин».
  • «Балам! десе бавур эти ачыйгъан».
  • «Гёргенибиз юреклеге сыйышмай».
  • «Эммеклерим гелип тюше эсиме…».
  • «Аргъумакъдай асав эрлеге».
  • «Кёклеге тик улуй гетген окъ йимик».
  • «Бутакълагъа бёртюп чыкъгъан бюрлерим».
  • «Ойлагъан сайын бизге ой бола…».
  • «Бары да зат бар Къазакъны эсинде…».
  • «Насип».
  • «Заман бизге гьали шулай айлангъан…».
  • «Асхар тав, сенден бийик тав болмас».
  • «Заман гелир…».
  • «Белсенигиз, бек тутугъуз тюбеклер».
  • «Такъмакъ йыр».
  • «Гьакъыллы эсин ютмас».
  • «Чапгъан гюн шатлыкъ этмес».
  • «Бавланы балкъып чыкъгъан бюрю эдим».
  • «Не билейим, юз дынкъы бар ханланы…».
  • «Абдулмуслим хан шавхал».
  • «Яхсайланы яйнап чыкъгъан булагъы».
  • «Мугьаммат-эфенди Османовгъа кагъыз».
  • «Уцуму уллу Хасайбек».
  • 1966-нчы йылда китапчасындан алынгъан.
  • «Шамилни йыры»
  • «Къызмеди?»
  • «Гетгенибиз гёкшамарал гюз эди».
  • «Заман гелир» деген китапдан (Анжикъала, 1980-нчи йыл).
  • «Биз де негет байладыкъ»
  • «Кирпиге айтсам тюгюлмен деп ант эте»
  • «Тюлкю, хошгелдинг, хошгелдинг…»
  • «Сюлюкню йыры»
  • «Сибиртки чакъы сазан ёкъ»
  • «Ай тувар Аршны ярып»
  • «Ямучунгну баву узун»
  • «Ат туягъын тай басар»
  • «Сувсунуна нар герек»
  • «Батман-батман бал ичип…»
  • «Гесек-гесек булут геле»
  • «Тавланы алашаракъ туманы»
  • «Бурма чачлы аривню»
  • «Кёклени булут алсын…»
  • «Бавда юзюм алагёз»
  • «Булут ярып, гюн чыкъса»
  • «Ананай десем….»
  • «Чубарала тастарынг»
  • «Хамур салагъан чара»
  • «Акъташдан агъыммыкен?»
  • «Тышкъариден къурдашынгны мунгайтма».
  • «Атолулар ярлыдыр деп хорлама».
  • «Батыр эрге яман олжа тарыса».
  • «Оьзекли сувлар оьрге акъмас».
  • «Денгиз уьстде геме де ёкъ».
  • «Эренлеге эмсиз гюнлер кёп болур».
  • «Негетине ким етер».
  • «Къонакъ уьйде уллу сёйлер осаллар…».
  • «Къой дегенде, къоймай зулму этген сонг».
  • «Эренлени осаллыгъын шундан бил».
  • «Папахларын къынгыр салып башына».
  • «Яманлагъа Аллагьны минг налаты».
  • «Саргъайып бир сари танглар къатгъанда».
  • «Аналардан шулай тувгъан къазакъман».
  • «Къыргъынлар кёп – савутланы къынайыкъ».
  • «Эллерде гьуя къувун дегенде».
  • «Ягъаланы басып яв гелсе».
  • «Батырлар тувра чабып бет табар».
  • «Осаллар оьктем сёйлер пулундан».
  • «Янгызлыкъ булан ярлылыкъ».
  • «Аналаны къыркъ тамуру – къыркъ жаны».
  • «Кёкюредим мен талайсыз кёк йимик».
  • «Гьавалагъа къара лачин талпынса».
  • «Талагъан булан булар тоймады».
  • «Маскевлеге тувра салгъан ёл да бар».
  • «Мен къазакъман, къазакъман».
  • «Эл билсин деп яздыкъ деюп агъларам».
  • «Тамакъгъа татли, тили бал».
  • «Таргъуну алды дерия-денгиз дегиз».
  • «Шавхал бийим – шагь бийим».
  • «Кёкюрегим тешип чыкъгъан окъ болду».
  • «Чинарлар беллеринден чорт сынса».
  • «Артын таптап иерчени оьсмесе».
  • «Гьайт, уланлар, не этме герек бурада?».
  • «Ябагъылы къара алаша минсем де».
  • «Къубагъалы тавлар ташлар увалып».
  • «Иелмесин, сени бутакъларынг сынмасын».
  • «Аталардан сендей улан аз тувар».
  • «Кёкдеги булутлардай салкъынлы».
  • «Къара ерни къаргъамагъа гьал да ёкъ».
  • «Ахшамлардан сонг гюн тувмас».
  • «Насип къайда, биз къайда».
  • «Гёзлеге шавла берген нюр эдинг».
  • «Болмайбыз кюлеп, ойнап».
  • «Бетинг ёкъму уялма…».
  • «Кёкрегимде кёклер йимик кёкюреп».
  • «Очарларда ярлы уланлар баш иксе».
  • «Дюньяны къызбай бийлер къуршагъан».
  • «Гемелер гечмес гючлю денгизлер».
  • «Бюкген билек талгъынча…».
  • «Ерлеге яшыл отлар битерми?».
  • «Бу дюньяда сюйген кюйде ким яшар…».
  • «Гьар бир затда бир минг бар».
  • «Атасы оьлмек – Асхар таву йыгъылмакъ…».
  • «Ай къанатлы къаракъуш…».
  • «Тюнегюн бар эр уланлар бугюн ёкъ…».
  • «Тамурлары тавну-тюзню къуршагъан…». МЕТИНСИЗ
  • «Эр уланлар…» МЕТИНСИЗ
  • «Гюемен, вая, дослар, гюемен» МЕТИНСИЗ
  • Профессор И. Керимни баянлыкъларыны гьакъында
  • «Такъмакъ йыр»
  • Муаллифден

«Эренлер деген булан эр болмас».

Эренлер деген булан эр болмас, Оьктемлик булан эрлер тёр алмас! Эренлени уьч башгъадыр табуну, Аргъумакъгъа тенг этмегиз ябуну. Эренлени алдынгъысы эр гиши. Экинчиси – алты эркекге бир гиши. Уьчюнчюсю – эркекдир – Осаллыкъгъа башын салгъан ер гиши Оьктемлик булан юрюп ой тапгъан, Тенглилерим менден тёбен дер гиши. Тенглилерим сизден жаным къурбан деп, Тегенек отдан бетим бурман деп, Юрюйгенлер кёпдюр – сюйсенг гёр гиши. Яхшылар булан эришип, Яманлар булан гелишип. Макътав буса бу дюньяны сюр гиши! Бу девюрню сен юрютсенг буюкъмай, Эсирикден эсинг жыйып айыкъмай, Воллагьи сен табарсан чер гиши! Бу энниги заманда Яхшылар булан къатыш яман да, Яманлардан башынг тайдырып, Яхшылар булан юрю гьаманда. Яхшыланы гьар бир иши артыкъдыр, Яманланы тюз багьасы къартыкъдыр. Къартыкъ да кёп тарыкъ бола баллагъа, Жыйын болса орталыкъгъа салына. Авулларда йыбавгъа этген жыйында Осаллар согъуп сёйлер молуна.

Гьакъыллылар «къой!» деп онг сёйлеп, Ол гьакъылсыз баламанын терс кюйлеп, Жыйын бузуп, тюшер итдей ёлуна.

«Оьктемлик булан эрлер тёр алмас» – абурланмас, оьрлюк алмас, макъталмас.

Аргъумакъ – жынслы, бек чабагъан, югюрюк ат (аргамак).

Ябу ат – осал, ябагъы ат (кляча, стригун).

Ер гиши – эсгик, осал, тарыкъсыз гиши.

Дер гиши – айтар гиши -? Не де - эркин, чомарт, сахават гиши -?.

Осаллар согъуп сёйлер молундан – тюртюп, макътанып сёйлер.

Жанын къурбан этмек – аямай жанын бермек, намусгъа байланып оьлмек.

Дюньяны сюр – арив, эркин, яхшы яша, уруп-сюрюп яша, кеп чек.

Буюкъмай – бошамай, къысылмай, мююш тартмай, осал болмай, тартынмай.

Девюр – асру (эпоха).

Чер – ёлдаш, уьюр, оьзюне тенг ювукъ, къурдаш (напарник, соратник); черни экинчи маънасы – аврув, сыркъав (болезнь, недуг, хвор).
Къатыш – къатышгъан, къошулгъан, къошулчан, булгъангъан.

Яманлардан башынг тайдырып – олардан айырылып, ариде туруп, болуп.

Яманланы тюз багьасы къартыкъдыр – багьасы бир аякъ, уьрюмка ичкидир.

Къартыкъ – йыбавларда къолланагъан мююз ичги аякъ, савут (рог для напитков, к примеру вина).

Баллагъа – мунда бал ичкиге (медовуха, ныта) демек.

Осаллар согъуп сёйлер молуна – осаллар кёп макътанып, терс, тиревлю сёйлер.

Онг сёз сёйлев – тюз, дурус, герти, гьакъ сёз сёйлев.

Баламан – зурнайны журасы (свирель), тек мунда «…баламанын терс кюйлеп», терс, пешемейли сёйлеп, къавгъа, къалмагъал этип, жыйын бузуп гетер демек.

Тюшер итдей ёлуна – саякъ, яман итдей абурсуз, къуваланып гетер.

Алдагъы бёлюкгеСонггъу бёлюкге