Ичделик
Latin Ночь День
  • Китапны гьакъында
  • Гириш сёз
  • Баш сёз
  • Баянлыкъ
  • «Чатакъ йыр».
  • «Дюньялар башгъа айланса сюебиз».
  • «Батыр булан къурдаш бол».
  • «Эренлер деген булан эр болмас».
  • «Эр герек».
  • «Къарагъайлар бою къакъ элме».
  • «Сыйдан тюшдю ойболатлар къылавлу».
  • «Къазанлайын ичибизни къайнатып».
  • «Тюшдюк темир тузакъгъа».
  • «Уьч йыллагъа мен олжасыз ятайым».
  • «Девюр-девюр, питне девюр заманда».
  • «Агь! деген булан артмай кёмеклер».
  • «Жан агъалар, сизге дуа аманат».
  • «Кант эте деп айып этме ярамас».
  • «Гьей, уланлар, оьмюрюгюз онг гетсин».
  • «Балам! десе бавур эти ачыйгъан».
  • «Гёргенибиз юреклеге сыйышмай».
  • «Эммеклерим гелип тюше эсиме…».
  • «Аргъумакъдай асав эрлеге».
  • «Кёклеге тик улуй гетген окъ йимик».
  • «Бутакълагъа бёртюп чыкъгъан бюрлерим».
  • «Ойлагъан сайын бизге ой бола…».
  • «Бары да зат бар Къазакъны эсинде…».
  • «Насип».
  • «Заман бизге гьали шулай айлангъан…».
  • «Асхар тав, сенден бийик тав болмас».
  • «Заман гелир…».
  • «Белсенигиз, бек тутугъуз тюбеклер».
  • «Такъмакъ йыр».
  • «Гьакъыллы эсин ютмас».
  • «Чапгъан гюн шатлыкъ этмес».
  • «Бавланы балкъып чыкъгъан бюрю эдим».
  • «Не билейим, юз дынкъы бар ханланы…».
  • «Абдулмуслим хан шавхал».
  • «Яхсайланы яйнап чыкъгъан булагъы».
  • «Мугьаммат-эфенди Османовгъа кагъыз».
  • «Уцуму уллу Хасайбек».
  • 1966-нчы йылда китапчасындан алынгъан.
  • «Шамилни йыры»
  • «Къызмеди?»
  • «Гетгенибиз гёкшамарал гюз эди».
  • «Заман гелир» деген китапдан (Анжикъала, 1980-нчи йыл).
  • «Биз де негет байладыкъ»
  • «Кирпиге айтсам тюгюлмен деп ант эте»
  • «Тюлкю, хошгелдинг, хошгелдинг…»
  • «Сюлюкню йыры»
  • «Сибиртки чакъы сазан ёкъ»
  • «Ай тувар Аршны ярып»
  • «Ямучунгну баву узун»
  • «Ат туягъын тай басар»
  • «Сувсунуна нар герек»
  • «Батман-батман бал ичип…»
  • «Гесек-гесек булут геле»
  • «Тавланы алашаракъ туманы»
  • «Бурма чачлы аривню»
  • «Кёклени булут алсын…»
  • «Бавда юзюм алагёз»
  • «Булут ярып, гюн чыкъса»
  • «Ананай десем….»
  • «Чубарала тастарынг»
  • «Хамур салагъан чара»
  • «Акъташдан агъыммыкен?»
  • «Тышкъариден къурдашынгны мунгайтма».
  • «Атолулар ярлыдыр деп хорлама».
  • «Батыр эрге яман олжа тарыса».
  • «Оьзекли сувлар оьрге акъмас».
  • «Денгиз уьстде геме де ёкъ».
  • «Эренлеге эмсиз гюнлер кёп болур».
  • «Негетине ким етер».
  • «Къонакъ уьйде уллу сёйлер осаллар…».
  • «Къой дегенде, къоймай зулму этген сонг».
  • «Эренлени осаллыгъын шундан бил».
  • «Папахларын къынгыр салып башына».
  • «Яманлагъа Аллагьны минг налаты».
  • «Саргъайып бир сари танглар къатгъанда».
  • «Аналардан шулай тувгъан къазакъман».
  • «Къыргъынлар кёп – савутланы къынайыкъ».
  • «Эллерде гьуя къувун дегенде».
  • «Ягъаланы басып яв гелсе».
  • «Батырлар тувра чабып бет табар».
  • «Осаллар оьктем сёйлер пулундан».
  • «Янгызлыкъ булан ярлылыкъ».
  • «Аналаны къыркъ тамуру – къыркъ жаны».
  • «Кёкюредим мен талайсыз кёк йимик».
  • «Гьавалагъа къара лачин талпынса».
  • «Талагъан булан булар тоймады».
  • «Маскевлеге тувра салгъан ёл да бар».
  • «Мен къазакъман, къазакъман».
  • «Эл билсин деп яздыкъ деюп агъларам».
  • «Тамакъгъа татли, тили бал».
  • «Таргъуну алды дерия-денгиз дегиз».
  • «Шавхал бийим – шагь бийим».
  • «Кёкюрегим тешип чыкъгъан окъ болду».
  • «Чинарлар беллеринден чорт сынса».
  • «Артын таптап иерчени оьсмесе».
  • «Гьайт, уланлар, не этме герек бурада?».
  • «Ябагъылы къара алаша минсем де».
  • «Къубагъалы тавлар ташлар увалып».
  • «Иелмесин, сени бутакъларынг сынмасын».
  • «Аталардан сендей улан аз тувар».
  • «Кёкдеги булутлардай салкъынлы».
  • «Къара ерни къаргъамагъа гьал да ёкъ».
  • «Ахшамлардан сонг гюн тувмас».
  • «Насип къайда, биз къайда».
  • «Гёзлеге шавла берген нюр эдинг».
  • «Болмайбыз кюлеп, ойнап».
  • «Бетинг ёкъму уялма…».
  • «Кёкрегимде кёклер йимик кёкюреп».
  • «Очарларда ярлы уланлар баш иксе».
  • «Дюньяны къызбай бийлер къуршагъан».
  • «Гемелер гечмес гючлю денгизлер».
  • «Бюкген билек талгъынча…».
  • «Ерлеге яшыл отлар битерми?».
  • «Бу дюньяда сюйген кюйде ким яшар…».
  • «Гьар бир затда бир минг бар».
  • «Атасы оьлмек – Асхар таву йыгъылмакъ…».
  • «Ай къанатлы къаракъуш…».
  • «Тюнегюн бар эр уланлар бугюн ёкъ…».
  • «Тамурлары тавну-тюзню къуршагъан…». МЕТИНСИЗ
  • «Эр уланлар…» МЕТИНСИЗ
  • «Гюемен, вая, дослар, гюемен» МЕТИНСИЗ
  • Профессор И. Керимни баянлыкъларыны гьакъында
  • «Такъмакъ йыр»
  • Муаллифден

«Агь! деген булан артмай кёмеклер».

Кёклени гёк булутдай кёп дертлер Кёплеген сонг, эр санына сыярмы? Кёплеген гюбе дертлер таркъалмай, Кёл этмей гече – гюндюз къоярмы? Гечелердей къарангы къар ичинде Гюндюзлерде кюлеп бакъгъан булан таярмы? Таякъкъаз деп, тул дюньягъа сорамай, Азирейил азав бизли, дёрт гёзлю Аз билдини азиз жанын аярмы? Азирейил жан алгъынча гетейик, Азизлеге акъсай – токъсай етейик. Акъсайланы алды буса Ана Дол, - Ол хужудан ялдап нечик оьтейик?! Терик анасы, ол да хужу, терен сув, Тебинген булан болмай, нетейик? Этмеге амал да ёкъ, чара да. «Агь!» - деген булан артмай кёмеклер, Саргъалгъан бетлер, сан минг эммеклер… Сари майдай ирип бара саныбыз, Сари орусгъа байлап берген ханыбыз. Ханларыбыз бизин байлап берген сонг, Энни бизин ким болажакъ яныбыз! Къалсакъ къыйын шу гавурну къолунда, Азирейил алгъынчагъа жаныбыз. Азирейил жан алмагъа боламы, Яратгъан худайындан пурмансыз? Къачайыкъ десек гирме къарув ёкъ, Къамалмагъа ойтаны талсыз, ормансыз… Орманы мукъ, ойтаны толгъан авулдан, Баш сукъмагъа бёлеги ёкъ гавурдан, Амал буса, къачмакъ гьабас, оьлмек парз. Къарышып оьлме, хужу, савут ёкъ, Савутсуз сагъалашсанг, ишлер бокъ. Дос-къардашгъа бийлер языкъсынмаса, Биздей болгъан насипсизге эп де ёкъ.

Гюбе – челтирли темир дав гёлек (кольчуга, панцирь, латы).

Дертлер кёплеген – кёкюрек сырлыгъып, тыгъылып толгъан, орналгъан оьтесиз кёп дертлер.

Гюбе дертлер таркъалмай – темир гюбедей авур дертлер аз болмай, кемимей.

Таякъ къаз – бир аякъдан тургъан къуш, къаз; къуллукъ кютме белсенген, гьап-гьазир адам демек болмакълы.

Тул дюнья – мунда: ессиз дюнья демекдир.

Аз билди – амалсыз, англавсуз адам.

Ялдап – оьзенден къыркъып юзюп чыкъмакъ.

Парз – борч (обязанность, долг).

Ажжал – оьлю даражада такъсыр, айыплав, гюнагьлав (наказание, кара, гибель).

Азирейил азав бизли, дёрт гёзлю – уллу къатты бизли, дёрт гёзю бардай бек гёреген.

Акъсайланы алды буса Анадол – мунда шаир Ростовну ювугъундагъы оьзенни ва юртну, шолай да Дон оьзенни эсгере.

Ол хужудан ялдап нечик оьтейик – атны ялын тутуп да, къыркъып юзюп нечик оьтюп боларбыз.

Саргъалгъан бетлер – саргъайгъан, азгъан бетлер.

Сан минг эммеклер – гьисапсыз, санавсуз авур аваралы кёп къыйынлыкълар.

Гавурну – орусну, динсизни; сари орус – жийрен юзлю (рыжий).

Худайындан пурмансыз – Аллагьдан ихтиярсыз, изнусуз.

Къарыв (къорув) – мунда мюлк, къалкъы (кров) деген маънада.

Къамалмагъа ойтаны талсыз, ормансыз – яшынмагъа ойтаны уьлкюсюз, терексиз – ачыкъ ер.

Орманы мукъ – мунда сийрек демек (скудный).

Оьлмек парз – оьлмек борч, оьлмек къала.

Савутсуз сагъалашсанг – савутсуз сенге-менге чыкъсанг, тартышсанг, ябушсанг ишинг бокъ – ишинг бузукъ.

Эп де ёкъ – амал, чара, къутулув ёкъ.

Алдагъы бёлюкгеСонггъу бёлюкге