Ичделик
Latin Ночь День
  • Китапны гьакъында
  • Гириш сёз
  • Баш сёз
  • Баянлыкъ
  • «Чатакъ йыр».
  • «Дюньялар башгъа айланса сюебиз».
  • «Батыр булан къурдаш бол».
  • «Эренлер деген булан эр болмас».
  • «Эр герек».
  • «Къарагъайлар бою къакъ элме».
  • «Сыйдан тюшдю ойболатлар къылавлу».
  • «Къазанлайын ичибизни къайнатып».
  • «Тюшдюк темир тузакъгъа».
  • «Уьч йыллагъа мен олжасыз ятайым».
  • «Девюр-девюр, питне девюр заманда».
  • «Агь! деген булан артмай кёмеклер».
  • «Жан агъалар, сизге дуа аманат».
  • «Кант эте деп айып этме ярамас».
  • «Гьей, уланлар, оьмюрюгюз онг гетсин».
  • «Балам! десе бавур эти ачыйгъан».
  • «Гёргенибиз юреклеге сыйышмай».
  • «Эммеклерим гелип тюше эсиме…».
  • «Аргъумакъдай асав эрлеге».
  • «Кёклеге тик улуй гетген окъ йимик».
  • «Бутакълагъа бёртюп чыкъгъан бюрлерим».
  • «Ойлагъан сайын бизге ой бола…».
  • «Бары да зат бар Къазакъны эсинде…».
  • «Насип».
  • «Заман бизге гьали шулай айлангъан…».
  • «Асхар тав, сенден бийик тав болмас».
  • «Заман гелир…».
  • «Белсенигиз, бек тутугъуз тюбеклер».
  • «Такъмакъ йыр».
  • «Гьакъыллы эсин ютмас».
  • «Чапгъан гюн шатлыкъ этмес».
  • «Бавланы балкъып чыкъгъан бюрю эдим».
  • «Не билейим, юз дынкъы бар ханланы…».
  • «Абдулмуслим хан шавхал».
  • «Яхсайланы яйнап чыкъгъан булагъы».
  • «Мугьаммат-эфенди Османовгъа кагъыз».
  • «Уцуму уллу Хасайбек».
  • 1966-нчы йылда китапчасындан алынгъан.
  • «Шамилни йыры»
  • «Къызмеди?»
  • «Гетгенибиз гёкшамарал гюз эди».
  • «Заман гелир» деген китапдан (Анжикъала, 1980-нчи йыл).
  • «Биз де негет байладыкъ»
  • «Кирпиге айтсам тюгюлмен деп ант эте»
  • «Тюлкю, хошгелдинг, хошгелдинг…»
  • «Сюлюкню йыры»
  • «Сибиртки чакъы сазан ёкъ»
  • «Ай тувар Аршны ярып»
  • «Ямучунгну баву узун»
  • «Ат туягъын тай басар»
  • «Сувсунуна нар герек»
  • «Батман-батман бал ичип…»
  • «Гесек-гесек булут геле»
  • «Тавланы алашаракъ туманы»
  • «Бурма чачлы аривню»
  • «Кёклени булут алсын…»
  • «Бавда юзюм алагёз»
  • «Булут ярып, гюн чыкъса»
  • «Ананай десем….»
  • «Чубарала тастарынг»
  • «Хамур салагъан чара»
  • «Акъташдан агъыммыкен?»
  • «Тышкъариден къурдашынгны мунгайтма».
  • «Атолулар ярлыдыр деп хорлама».
  • «Батыр эрге яман олжа тарыса».
  • «Оьзекли сувлар оьрге акъмас».
  • «Денгиз уьстде геме де ёкъ».
  • «Эренлеге эмсиз гюнлер кёп болур».
  • «Негетине ким етер».
  • «Къонакъ уьйде уллу сёйлер осаллар…».
  • «Къой дегенде, къоймай зулму этген сонг».
  • «Эренлени осаллыгъын шундан бил».
  • «Папахларын къынгыр салып башына».
  • «Яманлагъа Аллагьны минг налаты».
  • «Саргъайып бир сари танглар къатгъанда».
  • «Аналардан шулай тувгъан къазакъман».
  • «Къыргъынлар кёп – савутланы къынайыкъ».
  • «Эллерде гьуя къувун дегенде».
  • «Ягъаланы басып яв гелсе».
  • «Батырлар тувра чабып бет табар».
  • «Осаллар оьктем сёйлер пулундан».
  • «Янгызлыкъ булан ярлылыкъ».
  • «Аналаны къыркъ тамуру – къыркъ жаны».
  • «Кёкюредим мен талайсыз кёк йимик».
  • «Гьавалагъа къара лачин талпынса».
  • «Талагъан булан булар тоймады».
  • «Маскевлеге тувра салгъан ёл да бар».
  • «Мен къазакъман, къазакъман».
  • «Эл билсин деп яздыкъ деюп агъларам».
  • «Тамакъгъа татли, тили бал».
  • «Таргъуну алды дерия-денгиз дегиз».
  • «Шавхал бийим – шагь бийим».
  • «Кёкюрегим тешип чыкъгъан окъ болду».
  • «Чинарлар беллеринден чорт сынса».
  • «Артын таптап иерчени оьсмесе».
  • «Гьайт, уланлар, не этме герек бурада?».
  • «Ябагъылы къара алаша минсем де».
  • «Къубагъалы тавлар ташлар увалып».
  • «Иелмесин, сени бутакъларынг сынмасын».
  • «Аталардан сендей улан аз тувар».
  • «Кёкдеги булутлардай салкъынлы».
  • «Къара ерни къаргъамагъа гьал да ёкъ».
  • «Ахшамлардан сонг гюн тувмас».
  • «Насип къайда, биз къайда».
  • «Гёзлеге шавла берген нюр эдинг».
  • «Болмайбыз кюлеп, ойнап».
  • «Бетинг ёкъму уялма…».
  • «Кёкрегимде кёклер йимик кёкюреп».
  • «Очарларда ярлы уланлар баш иксе».
  • «Дюньяны къызбай бийлер къуршагъан».
  • «Гемелер гечмес гючлю денгизлер».
  • «Бюкген билек талгъынча…».
  • «Ерлеге яшыл отлар битерми?».
  • «Бу дюньяда сюйген кюйде ким яшар…».
  • «Гьар бир затда бир минг бар».
  • «Атасы оьлмек – Асхар таву йыгъылмакъ…».
  • «Ай къанатлы къаракъуш…».
  • «Тюнегюн бар эр уланлар бугюн ёкъ…».
  • «Тамурлары тавну-тюзню къуршагъан…». МЕТИНСИЗ
  • «Эр уланлар…» МЕТИНСИЗ
  • «Гюемен, вая, дослар, гюемен» МЕТИНСИЗ
  • Профессор И. Керимни баянлыкъларыны гьакъында
  • «Такъмакъ йыр»
  • Муаллифден

«Гьакъыллы эсин ютмас».

Хатиригиз къалса да, Халбат болсун сесигиз. Къыйынлагъа салып къыйнаса, Арты булан тынчлыкъ берсин ессигиз.

Сабур – женнетни ачгъычы, Тезлик – шайтан батгъычы, — Тил душманны гесигиз. Сюексиз тил, илгек сёз Тийишсиз сёйлемесин.

Дос-душман артыгъыздан «Ери!» - деп кюлемесин.

Кюлейгенлерин гёрмес, Гёрмеген гьалын билмес. Тенглилери ичинде Не тирилмес, не оьлмес.

Тенглисин тири гёрмес, Тенглилерин бий этмес. Ярлылыкъ къысгъан булан, Халкъ кюлейген кюй этмес.

Асиллер терсден тутмас, Гьакъыллы эсин ютмас. Ахырын, артын, чинг сонгун Ойламай сёзюн айтмас.

Ойлашып сёз айтгъан сонг, Къайда, сонгунда къайтмас.

Ёкълугъун халкъдан гёрмес, Ёлукъгъангъа кант этмес. Айтып, къалажакъ затгъа Гьакъылы бар ант этмес.

Ант – аллагьны къылычы: Бир де оьтмесе, бир де оьтер, Къаламында билдирмей, Соргъусуз бирден етер.

Эр къатынны эрке этсе, Гьатындан озуп гетер. Эр башсыз-бавсуз болса, Ол уьй бузулмай нетер?

Еп-енгил эренлени Енгер къатынны авуру. Енгсиз къатынны ий этер Эркекни алгъан сабуру.

Эркеги енгил буса, Къатыны сёнгюр буса, Къара халкъны ичинде Нечик болур абуру?

Бири сама къоймаса, Тил душманны ёймаса, Ярты болур яшаву, Татывсузлукъ таймаса.

Енгсиз къурумсакъ буса, Тили болат биз болуп, Тишлери бичакъ буса, Сёзлери сюлче йимик, Чанчылар очакъ буса? Эки тюрлю болман деп, Айланыр къоччакъ буса. Къоччакъ къолдай къурушуп, Гьар не этсе де барышып. Чыдар бир гьавур буса. Тулпарны толу югю Тийишсиз авур буса, Мундасындан ер басып Аркъасы явур буса, Къачан-бир гюн чыдатыр, Гьаясыз гавур буса?

Гавур къатын кюсдюрюр Элингден, оьз юртунгдан. Замансыз чал къшдурур – Ол тюгюлдюр къартынгдан.

Къатынланы яхшысы Сыйлы болур алтындан. Яман къатындан чабып Ат озмагъан чалтындан.

Хатиригиз къалса да, халбат болсун сесигиз – хатиригиз къалгъанны сырын билдирмегиз, айтмагъыз, сесигиз чыкъмасын.

Есигиз – мунда Тенгири, Аллагь деген маънада.

Илгек сёз – терс, тирев, тюртюв, сёгюв сёз (грубое слово).

Ери деп кюлемесин – излегенин, тийишлисин алды деп кюлемесин.

Тенглисин тири гёрмес – тенглисинден тартынмас, къоркъмас.

Тенглилерин бий этмес – тенглилерин оьр, бийдей гёрмес, бийге санамас.

Къаламын да билдирмей, соргъусуз бирден етер – язывун, болжалын да билдирмей, бирден етер.

Соргъусуз – соравсуз, бирденден, хапарсыздан.

Эр къатынны эрке этсе – ёнкютсе, башына миндирсе, шашытса.

Еп-енгил эренлени – бош, йымышакъ бетли, осал эрлени.

Енгсиз къатынны ий этер – еликли, тынглавсуз къатынны сабурлу эр тынглавлу, оьзюне ирия этер.

Сёнгюр – сёнюк, осал, бажарывсуз.

Къара халкъ – ишчи-сабанчы саяв халкъ (простолюдины).

Енгсиз къурумсакъ буса – бузукъ, тынглавсуз, ярахсыз (непослушная, негодница, подлая).

Сюлче - чанчавуч (штык).

Къолдай къурушуп – къолну бармакъларыдай биригип, юмурукъдай болуп.

Тулпар – 1. аргъумакъ ат. 2. мунда гючлю, къуватлы батыр эр демекдир.

Мундасы (муннасы) – янбашы, ат сырты (холка лошади).

Аркъасы явур буса – аркъасы яралы буса.

Гьаясыз гавур – яман, тынглавсуз, бийгьая.

Замансыз чал къошдурар – замансыз, эрте чачынгны, башынгны агъартар; чал чач – седина.

Алдагъы бёлюкгеСонггъу бёлюкге