Deyepriçastiye na *-a, -ye, -y*
Pri obrazowanii deyepriçastiya variantı -a, -ye prisoyedinäütsä k soglasnım osnowam, a variant -y – k glasnım osnowam: yığıla gele «idet padaya», sürüne gele «idet spotıkayas», küley gele «idet smeyas».
Po srawneniü s deyepriçastiyami na -ıp, deyepriçastiya na -a, -ye, -y w otnositelnom wremennom aspekte yawläyetsä oboznaçeniye deystwiya, odnowremennogo ili parallelnogo deystwiü osnownogo glagola: Miñ burluğup qaray getdim artıma (Y.Qazaq) «Tısäçu raz oglänuwşis i poglädıwaya (ya) uşel»; Seni görme süygende Quş yimik uça geldim (folk.) «Kogda (mne) zaxotelos uwidet tebä, (ya) pribıl, letaya, kak ptisa».
Osnownım znaçeniyem deyepriçastiya na -a, -ye, -y w plane wırajenya adwerbialnıx priznakow osnownogo glagola yawläyetsä znaçeniye obraza deystwiya. W etom znaçenii çasto upotrebläütsä parnıye i parno-powtornıye deyepriçastiya, kotorıye imeüt dopolnitelnıye ottenki dlitelnosti, powtoräyemosti i çeredowanya: küley gele «idet smeyas», söyley gele «idet razgowariwaya»; Burluğup-burluğup, qaray-qaray get (H.Anwar) «İdi, oglädıwayas i poglädıwaya»; Yürüy-yürüy, axırda bular bir qartğa qarşı bolalar (folk.).
Reje deyepriçastiye na -a, -ye, -y wırajayet znaçeniye seli i nepolnotı deystwiya.
Znaçeniye priçinı: Olay busa, men tañala izley barayım (Ayaw) «Yesli tak, to ya zawtra poydu iskat»; Men senden bir batır soray gelgenmen, Şonu haqından bilegeniñ aytsana (H.Anwar) «Ya prişel sprosit tebä ob odnom batıre, rasskaji-ka o nem to, çto znayeş».
Znaçeniye nepolnotı deystwiya wırajayut parnıye deyepriçastiya, sostoyaşiye iz polojitelnoy i otrisatelnoy formı odnogo i togo ce slowa: Yerge yarıq tüşe-tüşmey, biz getmege oñarıldıq «Kogda çut rasswelo, mı prigotowilis wıyexat».
W ukazannom znaçenii upotrebläütsä, xotä çrezwıçayno redko, i parnıye deyepriçastiya, sostoyaşiye iz deyepriçastiya na -ıp i otrisatelnoy formı deyepriçastiya na -a, -ye, -y. Otrisatelnaya forma obrazuyetsä obıçnım sposobom pri pomoşi -ma, -me: söyley gele «idet, razgowariwaya» – söylemey gele «idet, ne razgowariwaya». W otrisatelnoy forme dannaya forma zamenäyet takje deyepriçastiye na -ıp: alıp gele «idet, wzäw» – almay gele «idet, ne wzäw».