Къарт къатын ва ону къозусу
Бир болгъан, бир болмагъан, бир юртда яшайгъан бир къарт къатын болгъан. О къатынны уьйде сакълагъан бир къозусу болгъан.
Бир гюн къатын къозусуна айта:
— Мен бугюн бавгъа бараман согъан хасилени, хыярланы сугъармагъа. Мен сагъа яш отлар да алып гелирмен. "Чохай, чохай, ананг гелди, ач эшикни" — деп къычырырман, сонг сен эшикни ачарсан.
Къатын къозусуна булай айтагъанда, уьйню артында халталаны ичинде ятып тынглап турагъан бир бёрю болгъан. Къатын гетген сонг бёрю гелип:
— Чохай, чохай, ананг гелди, ач эшикни! — дей.
— Ачмайман, сен мени анам тюгюлсен! — дей къозу.
Дагъы да:
— Чохай, чохай, ананг гелди, ач эшикни! — дей бёрю.
— Ачмайман, сен мени анам тюгюлсен! — дей къозу.
Бёрю терезеден гирип, къозуну ашап, какичлерин къоюп гете.
Тюшден сонг къатын яш отлар да алып гелип:
— Чохай, чохай, ананг гелди, ач эшикни, — дей — тавуш ёкъ.
Дагъы да:
— Чохай, чохай! Ананг гелди, ач эшикни, — дей — тавуш ёкъ.
Дагъы да:
— Чохай, чохай! Ананг гелди, ач эшикни — дей — тавуш ёкъ.
Къатын къарай — терезе де ачылгъан, къозу да ашалгъан, бёрюню гьызлары да бар.
Къатын уьюню алдында терен къую да къазып, уьстюне палас да яйып, къазан булан къайнама сув да салып, бёрюню излей гете.
Бёрю юрт ягъада гюнге тёшюн де берип, ятып тура болгъан.
Къатын ювукъ барып:
— Бёрю, башымны жувгъан эдим, тарамагъа гиши ёкъ, башымны тарамагъа гел дагъы хари, — дей Бёрю: «Къозуну салгъан ерге къатынны да салырман!» — деп ойлашып:
— Гелейим дагъы, — деп, къатын булан геле.
Къатын бёрюге таракъны да берип, паласны къырыйында олтура. Бёрю де къатынны артында чонкъайып, къатынны чачларын тарамагъа башлай.
Къатын айта:
— Бёрю, чабарда олтуруп къалгъансан, паласны уьстюне минип олтур хари, — деп. Паласны уьстюне минмекде бёрю де бола — сыпкъырылып палас, «дюнгюр-дюнк» деп башдан тик къуюгъа тюшюп гете. Къазан булан къайнап турагъан сувну гелтирип:
— Гьали де аша, имансыз, къозумну! — деп, уьстюне тёгюп къатын да йибере — бёрю бишип, чиркиген какичге ошап иржайып къала.
Онгмай-оьсмей бишип оьлюп бёрю къалгъан, башгъа къозу да алып, онгуп-оьсюп яшап къатын къалгъан.