Яхшылыкъгъа — яманлыкъ

Бир болгъан, бир болмагъан, бир сабанчы болгъан. Бир гюн о оьзен ягъада бичен чалып тура болгъан.

— Воллагь, гьали тюш де болду бугъай, — деп, бу оьзен ягъада да олтуруп, бетин-къолун жувмагъа уруна. Къарап йиберсе, оьзенни къап-ортасы булан агъып гелеген бир гиччирек къол санныкъ бар.

Сабанчы, чабып, оьзенге гире де, тез-тез санныкъны ягъагъа чыгъара.

— Багь, гьейлер, ёкъ ерден бу не хадиргюндюр! – деп де айтып, бир уллу билевташ булан уруп, санныкъны киритин бузуп, ача.

Санныкъны ачмалы бу да бола – ичинден бир залим йылaн чыгъып гелип, сабанчыны къаркъарасына чырмалып, ону бувма башлай.

— Гьей-гьей! Я, нетесен хари мени бувуп?! Мен чи сени санныкъдан чыгъардым! – дей сабанчы.

– Oьлтюремен сени, – дей йылaн. — Мени шу санныкъгъа сени йимик бир адам салгъан эди. Мен шу санныкъны ичинде турагъанлы кёп заман бола эди. Ач да болдум, языкъ да болдум. Гьали мени санныкъгъа салгъан адам саялы ачувумну сенден аламан, — деп, йылaн сабанчыны бирден-бир къысмагъа, бувмагъа башлай.

Сабанчы, бир кёмек болмасмы экен деп, эки якъгъа къарай. Къараса, уьлкюлени арасы булан чаба барагъан бир тюлкю бар.

— Гьей, тюлкю, магъа бир кёмек! — деп къычыра сабанчы.

— Не болгъан? – деп сорай тюлкю.

— Яхари, гёрмеймисен, йылaн бувуп оьлтюре тура чы! Аллагьны хатири учун, бир кюй эт, шу балагьдан къутгъар!

— Мен сени шу балагьдан къутгъарсам, сен магъа не бережексен?

— Воллагь, бизин къатынны эки семиз тавугъу бар. Шоланы алып гелип, сагъа берермен.

Шонда тюлкю йылaнгъа айта: — Яхари, йылaн, не этесен мунча адамны бойнундан бавуп, мунча талчыкъдырып? – деп.

— Oьлтюремен! Шуну йимик бир адам салгъан эди мени шу санныкъгъа. Шону ичинде къарангылыкъда, дюньяны ярыгъын гёрмей, зар чегип турдум. Ач болум, языкъ болдум. Шо саялы мен, шу адамны оьлтюрюп, ачувумну аламан! – дей йылaн.

— Таман, авлия, нени буса де сёйлейми, шунча уллу къаркъара шу шинчеки къол санныкъны ичине гиреми! Ялгъан айтасан!

– Воллагь, айтмайман! – дей йылaн.

— Тамаша бар, мен чи инанмайман сен шу санныкъдан чыкъгъан деп. Къарайым, гир гьали, – дей тюлкю.

Йылан, сабанчыны бойнундан чечилип, санныкъгъа гире.

— Муна гирдим чи, сыяман чы! – дей йылaн, санныкъдан башын чыгъарып.

— Муна чыкъды ялгъанынг, башынг къырда чы! – дей тюлкю. Йылан башын да санныкъны ичине салып токътай. Тюлкю тез-тез санныкъны къапгъачын ябуп, чептерин салып къоя. Сонг, санныкъны уьстюнде де олтуруп: — Йылан, сагъа яхшылыкъ тарыкъ тюгюл! – деп къычыра тюлкю.

Сонг сабанчыгъа: — Мен сени йылaндaн къутгъардым, энни магъа береген семиз тавукъларынгны алып гел, – дей.

— Олай деген недир, мен сёзюме ялгъанчы боламанмы! Сен чи мени оьлюмден къутгъардынг. Сен шо уьлкюню тюбюнде ятып тур, мен барып, тавукъланы алып келейим, — деп, сабанчы юртгъа гете.

Сабанчы, уьюне гелип, болгъан ишни къатынына айта. Сабанчыны къатыны: — Гьай, авлия! Тюлкюге эки тавукъ алып барып бергинче, эки атылагъан тюбегингни де алып барып, ону оьлтюрюп, мени палтома ягъагъа терисин алып гелсенг, – дей.

— Воллагь, тюз айтасан, къатын. Бер гьали шо ичкерюйдеги тюбекни, — деп, алып тюбегин де, баягъы тюлкю бар ерге багъып тюз бола.

Тюлкю буса, сабанчыгъа инанмай, о гетгенде башгъа уьлкюню тюбюне барып ятгъан болгъан. Къараса, инбашына тюбегин де илип, сабанчы шо баягъы башда тюлкю ятгъан уьлкюге багъып бара. Ону гёрюп, тюлкю: — Гьай, намарт! Биле эдим хари, сагъа инанма ярамайгъанны! – деп де къычырып, къуйругъун силлей туруп къачып, тёбеден артылып гете.