Ичделик
Latin Ночь День
  • О печатном издании
  • Басылгъан китапны гьакъында
  • Абусупьян Акъайны Яшаву ва Яратывчулугъу
  • Публисистиги
    • Сосьялистлени гьакъыкъаты
    • Ну учун гетди, не учун гелди?
    • Давдан улан тувмас
    • Имамлыкъны гьакъында
    • Кёп асил зат экен бу орус папах!
    • Къатунлар
    • Дюньяны алдынгъы берекети гетмакъны маънасы
    • Бир-эки сёз
    • Къатты ваъза
    • Жагьиллеге бир сёз
    • Жагьиллеге бир насигьат
    • Муталимлер аз болмакъ
    • Мактап ва мадраса
    • Тынгла бир, не айта
    • Баракаллагь кимлеге тийишлидир
    • Къазанышда «Жамъиятун Хайрия»
    • «Жамъиятун Хайрия» деген мубарак затны баяны
  • Абусупьян оьзюню китапларына язгъан башсёзлер
    • «Мажмуъу-л-Манзумат ал-Аджамия»
    • Дагъыстанны аввалгъы заманларындан бир-эки сёз
    • Дагъыстанны гьалындан бир шикаят
    • «Мажмуъу-л-Ашъар ал-Ажамия» китапгъа
    • «Юзйыллыкъ тынч рузнама ва маълюма гьасана» деген китапгъа
    • «Ал-Хидмату-л-Машкура фи-л-Люгъати-л-Машгьура» китапгъа
    • «Бу жылтны ичинде уьч китап бардыр…» деген китапгъа
    • «Иршаду-с-Сибъян» китапгъа
    • «Китаб фи Илми-л-Гьисаб» китапгъа
    • «Гиччи Тажвид» китапгъа
    • «Сафинату-н-Нажат» китапгъа
  • Кагъызлары
    • Тешеккюр[^92]
    • Досну эсгиси яхшы
    • Агъасы Абулхайыргъа язгъан кагъыз
  • Тил ва адабият масъаллары
    • Тил масъаласы
    • Ажамча назму этегенлеге бир сёз
  • Абусупьянгъа багъышлангъан сатырлардан
  • Къылыкъ-эдеп масъаллары
    • Хабарлар
      • Къыссату Малика
      • Къыссату Гьатим ат-Таъи
      • Къылыкъ китап
        • ЯХШЫ КЪЫЛЫКЪЛАНЫ БАЯНЫ
        • ЯМАН КЪЫЛЫКЪЛАНЫ БАЯНЫ
        • ХАБАРЛАР
        • ЯМАН КЪЫЛЫКЪЛАНЫ БАЯНЫ
        • ЯХШЫ КЪЫЛЫКЪЛАНЫ БАЯНЫ
  • АБУСУПИЯНГЪА БАГЪЫШЛАНГЪАН САТЫРЛАРДАН
  • ХАЛКЪ АВУЗ ЯРАТЫВЧУЛУГЪУ
    • ЧЕЧЕГЕН ЮММАКЪЛАР
    • САРЫНЛАР
  • АБУСУПИЯНГЪА БАГЪЫШЛАНГЪАН САТЫРЛАРДАН
  • ШИЪРУЛАР, МАСАЛЛАР, ГИЧЧИ ПОЭМАЛАР
    • ЯШЛАГЪА НАСИГЬАТЛЫ ТЮРК
    • АТА ТИЛИНДЕН БАЛАГЪА
    • КИТАП — ИЛМУ МАЪДАНЫ
    • НАЗМУ

ЯМАН КЪЫЛЫКЪЛАНЫ БАЯНЫ

Ай дин къардаш! Тарикъатны шартларындан инг уллусу — яман къылыкъланы напсындан тайдырып, яхшы къылыкълар булан сыпатланмакъдыр. Адамны арив этеген затланы арасында яхшы къылыкъдан артыкъ арив этегени ёкъдур. Чархындагъы яман къылыкъларын тайдырмай туруп, гиши Аллагьу таъала булан ювукъ болуп да болмас. Яхшы къылыкълар булан сыпатлакмакъдан аввал яман къылыкъларын тайдырмакъ тийишли болмакъ учун, аввал яман къылыкъланы баян этейик. Яман къылыкълар он уьчдюр:

Аввалгъынчысы, дюньяны сюймакъдыр. Дюньяны сюймакъдан мурат — малны сюймакъ, къадилик-къартлыкъ йимик затланы сюймакъ демекдир. Ол аврувну дарманы — «гишини дюньялыкъ яны артмагъы Аллагьу таъала бермакъ булан бола, дюньяны сююп турмакъ булан болмай» деп юрегин токъташдырмакъдыр. Дюньяны сюймакъ гьар бир яманлыкъны башыдыр деп билмакъдадыр.

Экинчиси, оьктемликдир. Ол аврувну дарманы — инсанны заиплигин ойлашып, оьктемлик Аллагьу таъаладан оьзгеге тийишли тюгюл деп юрегин токъташдырмакъдыр. Даим оьзюню айыплерин зсге салып, оьзюне хорлукъ булан къарап, гъайры гишиге уллулукъну гёзю булан къарамакъдыр.

Уьчюнчюсю, гюнчюлюкдюр. Ол аврувну дарманы — гюнчюлюк оьзюню чархына зарар этегенин, гъайры гишиге гьеч бир зарары ёкълугъун ойлашмакъдыр. Гюнчю гиши даим къайгъыда, къыйынлыкъда турагъанын билмакъдадыр. Гиши оьзюне яхшылыкъ болуп, гъайры гишиден яхшылыкъ таймакъны сюе буса, — ол гюнчюлюкдюр, гьарамдыр. Амма гъайры гишиден де яхшылыкъ таймагъын сюймей, оьзюне де гъайрыгъа йимик яхшылыкъ болмакъны сюе буса, — ол сукъланмакъдыр, гьалалдыр.

Дёртюнчюсю, гишиге юрегинде кеклик✻ тутуп хуйланып турмакъдыр. Ол аврувну дарманы да гюнчюлюкню дарманы йимикдир.

Бешинчиси, гиши оьзюню амалларын уллу гёрмакъдыр. Ол аврувну дарманы — оьзюню нукъсанлыкъларын эсге салмакъдыр. Ол иш амалланы савабсыз этип зая этегенин де билмакъдыр.

Алтынчысы, ачувланмакъдыр. Ол аврувну дарманы — ачувланмакъ кёп пасатлыкълагъа йибереген зат болмагъын ойлашмакъдыр, арты пашманлыкъ гелтирегенин эсге салмакъдадыр.

Еттинчиси, къызгъанчлыкъдыр. Ол аврувну дарманы — малны къызгъанмай садагъа этмакъ ибадатланы инг яхшысы деп юрегин токъташдырмакъдыр. Сахават гишини Аллагьу таъаланы ягъында да, адамланы ягъында да юзю ярыкъ бола деп билмакъдадыр.

Сегизинчиси, гёземелликдир. Ол аврувну дарманы — халкъны ихтиярында я хайыр, я зарар ёкъ, хайыр да, зарар да Аллагьу таъаладан деп юрегин токъташдырмакъдыр.

Тогъузунчусу, тамаъкарлыкъдыр✻. Ол аврувну дарманы — тамаъкарлыкъ хайырны да тартмас, зарарны да гери урмас, Аллагьу таъаланы къадар этмакълыгъындадыр иш деп билмакъдыр.

Онунчусу, я дюнья учун, я ахырат учун касбу этмей бош турмакъдыр. Ол аврувну дарманы — бош тургъан гиши гьар затдан магьрюм болагъанын ойлашмакъдыр, оьзге бош турмайгъанлар булан ёлдаш болмакъдадыр.

Он биринчиси, къоркъачлыкъдыр. Ол аврувну дарманы — къоркъмакъ булан Аллагьу таъала къадар этген зат болмай къалмайгъанын эсге салмакъдыр.

Он экинчиси, ашгъа кёп иштагьлы болмакъдыр. Ол аврувну дарманы — ашны яхшысын талап этмей, аз ашап кёп ораза тутмакъдыр.

Он уьчюнчюсю, къатунгишиге кёп гьаваслы болмакъдыр. Ол аврувну дарманы — шайыхлар булан, яхшы гишилер булан олтурмакъдыр, къатун-къыздан арек турмакъдыр.

Алдагъы бёлюкгеСонггъу бёлюкге