Obstoyatelstwo obraza deystwiya
Obstoyatelstwo obraza deystwiya oboznaçayet priyem, sposob, metod sowerşenya deystwiya, wırajennogo glagolom.
Prostoye obstoyatelstwo obraza deystwiya wırajayetsä sleduüşimi slowoformami:
1) nareçiyem i prilagatelnım: Hali iñ de aslu masʼalä – bizin adamlarıbıznı aman saqlamaq (M.Yahyayew) «Teper glawnaya zadaça – sbereç swoix lüdey». Ayqız, gertiden de özünü qardaşın suwuk qarşıladı (Ş.Raşidow) «Ayqız wstretila swoyu rodstwennisu, deystwitelno, xolodno»;
2) deyepriçastiyem: Yallaw yayda yalanayaq yürüymen aq göbüklü yağañ bulan, çapmaylı (H.Bahawdin) «W letnüyü caru bosikom i spokoyno idu ya po belomu twoyemu beregu». Olar özler süyüp frontğa getdiler (B.Atayew) «Oni sami dobrowolno uşli na front». Ullubiy atlanıp yolğa çıqdı (M.Yahyayew) «Ullubiy sel na konä i otprawilsä w put». Yürüp üstüne barğan (İ.Qazaq) «Peşkom on poşel prämo k nemu»;
3) suşestwitelnım w isxodnom padeje: Erişiwler bizin terenden oylaşdıra (M.Abukow) «Sporı zastawläüt nas gluboko zadumatsä». Onu axırınçı sözleri hak yürekden aytılğan sözler edi (M.Yahyayew) «Yego posledniye slowa bıli skazanı ot çistogo serdsa»;
4) reduplisirowannoy formoy deyepriçastiya na -a-e, -y i na -p:
a) polnoy reduplikasiyey: Yaşlar anasını yağına çaba – çaba geldiler «Deti begom pribejali k materi». Çığıp-çığıp qarşılardan qarasam, Görünmeysen, yaw yüregim yarasan (İz narodnoy pesni) «Wıxoju, wıxoju naprotiw i smotrü, tebä ne wiju ya, razrıwayetsä serdse moyo»;
b) çastiçnoy reduplikasiyey: Azizlege aqsay – toqsay yeteyik (İ.Qazaq) «Çtobı doşli k blizkim, xromaya». Yığıla – sürüne gelip tüşdük tuzaqğa (Y.Qazaq) «Padaya, spotıkayas, popali w kapkan»;
5) suşestwitelnım w mestnom padeje: Çuwluqda wa saqlıqda eki-uʼç gün getdi (R.Rasulow) «Dwa-tri dnä proşli w tişine i w ostorojnosti». Qarañılıqda geçeni erten etdik «W temnote mı proweli wsü noç».
Sostawnoye obstoyatelstwo obraza deystwiya mojet bıt wırajeno:
1) suşestwitelnım ili imenem deystwiya w imenitelnom padeje s poslelogami bulan, yimik: Qız hakimge gerti yüregi bulan haşıq (Z.Atayewa) «Dewuşka seryezno wlüblena w rukowoditelä». Hakimni tapşuruwların agitbrigadanı ortaqçıları iştahlıq bulan küteler (Z.Atayewa) «Poruçenya rukowoditelä uçastniki agitbrigadı wıpolnäüt s radostü». Artist qız bülbül yimik yırlay edi «Artistka pela kak solowey»;
2) izafetnım soçetaniyem s poslelogom taba «çerez, po»: Ullubiy pensnelerini tübünden taba alda olturğan qızlağa qaradı (M.Yahyayew) «Ullubiy iz-pod pensne posmotrel na dewuşek, sidäşix wperedi»;
3) analitiçeskoy formoy deyepriçastiya -a turup: Ofiserler xabarlay turup baralar (R.Rasulow) «Ofiserı idut razgowariwaya». Yürüp turup geltiremen esime, Yartı qalğan yırımnı, söz tapmaylı (H.Bahawdin) «İdu i wspominayu pesnü swoyu, kotoruyu ne napisal, ne naxodä slow».