Жагьиллеге бир насигьат

Ай дин къардашым жагьил^✻! Шу ерде сагъа бир насигьат айтаман. Къабул этсенг — дюньяда да, ахыратда да талайлы болурсан.

Аллагьу таъланы ягъында, Ер юзюндеги халкъны инг сыйлылары — алимлердир. Аллагьу таъланы буйрукъларын халкъгъа юрютюп, халкъны арасында дин де, шариъат да аз болса да битмей къалмагъына себепде — алимлердир. Алимлер болмаса, жагьиллерде дин де, шариъат да кёп тезден битген болур эди. Жагьиллеге савлукъда алимлерден чара ёкъ йимик, оьлген заманда да оланы тыйышлы кюйде онгарып, къабургъа салмагъа да алимлер тарыкъ бола. Жагьиллер алимлени аягъын оьпсе де кёп тюгюл^✻.

Алимлени янында жагьиллер — инсанланы янында гьайванлар йимикдир. Жагьиллер алимлеге гьар не гьюрмет бар буса этмеге герек. Алимлер жагьиллени бир тарыгъын битдирсе, жагьиллер алимлени юз тарыгъын битдирмеге тыйышлы.

Ай дин къардашым жагьил! Иш шулай болса да, авулунгдагъы бир охугъан гиши сени хыйлы тарыкъларынгны битдире. Сен де аны тарыгъын битдиремусан, бир къарайыкъ.

Бир зат сагъа ишкал^✻ болса, шол охугъан гишиден барып сорайсан; ол да китап ачып, жавап айта. Бир ерге кагъыз йибере бусанг, язмакъны талап этип барасан; ол да, нечакъы иши бар буса да, олтуруп сени учун кагъыз яза. Бир ерден кагъыз гелсе, алып барасан; ол да охуп бере. Охуйгъан яшынг болса, дарс бергенин сюесен; ол да гьар гюн сени яшынг учун бир сагьат, эки сагъат заманын гетере. Къатты авруйгъан гишинг болса, Ясин охумагъа деп чакъырасан; ол да, иши бар буса да, гелип тарыгъынгны битдире. Оьлсе, бир гече, эки гече гелип охугъанын сюесен; ол да, юхудан да айрылып, сени учун гелип охуй. Тюш гёрсенг, гелип айтасан; ол да, китап ачып, ёрап бере. Эки хатиржан болгъан гишилени ярашдырмакъ йимик затлар учун чакъырасан; ол да гелип, къолундан гелген кёмекни эте. Дуа йимик бир затны язып бергенни сюесен, ол да язып бере. Бир-бирде, китап ачып хабар айтгъанын сюесен; ол да аны эте.

Ай дин къардашым жагьил! Шол охугъан гиши сагъа булардан оьзге къуллукълар да эте. Сен огъар не къуллукъ булан къаршылыкъ^✻ этесен? Ол сенден не хайыр гёре? Сен ону къайсы тарыгъын битдиресен? Очарда, ёлда ёлукъгъанда тыйышлы кюйде гьюрмет этмеге сама билмейсен. Бош арбанг ёлукъса, «Мин!» деп айтмагъа сама сюймейсен.

Дин къардашым жагьил, бир аз инсап герек!

(«Юз йыллыкъ тынч рузнама ва маълюмат гьасана». Темирханшура, 1910 йыл, 23-24 б.)