Xoraz, qaz wa qoy
Bir bolğan, bir bolmağan, bir yurtda bir gişi yaşay bolğan. Onu bir xorazı, bir qazı wa bir qoyu bolğan.
Bir keren onu xorazı terezebaşda turağan sukaranı bilmey türtüp tüşürüp, sındırıp qoya. Yessisi açuwlanıp, onu quwalay.
— Onu nege quwalaysan, ol bilmeyli sındırdı çı! – dep, qaz yessisini balahından çümley.
— Hey, şuğar qara sen! Sen de get! – dep, yessisi qaznı da quwalay. Qoy abzarda yañız qala.
— Olanı nege quwalaysan, olar günahlı tügül çü! – dep, qoy atılıp, yessisin süze.
— Ya, siz bulağa qarağız, bulağa! Sen de get! – dep, şo gişi qoynu da quwalay.
Xoraz, qaz wa qoy bir-birin tabalar wa ağaçlıqda birçe yaşama başlaylar.
Aradan zaman gete, qış gele. Suwuq bolma başlay. Üçewü de birçe işleme başlaylar wa özlege töle eteler. Tek töle giççi bolğan, şonu uçun da olanı birisi gezik bulan har geçe töleni ystünde yata bolğan, qalğanları — içinde.
Geçeleni birinde töleni ystünde xoraz yata. Olağa bir zat da bolmay, geçe öte. Erten ol uyanıp, ari-beri qaray, göre – qar yawğan, aylana yaq ap-aq. Bir yaqdan bir qaraldın bir zat görüne. Tiklenip qaray – tülkü gele. Onu görgendoq, xoraz quwun sala:
— Kukarekuk, kukarekuk! Turuğuz, tülkü gele! Tülkü gele!
— Tülkü? Men onu şolay çümlermen çi, başı külküge qalır! – dep qıçırıp, qaz atılıp töleden çığa.
– Tülkü? Men onu şolay süzermen çı, başı külküge qalır! – dep qıçırıp, qoy atılıp töleden çığa.
– Tülkü? Men de onu şolay çoqurman çı, başı külküge qalır! — dep, xoraz töleni ystünde ari-beri yürüme başlay.
«Olardan çı qorqmay edim! Birisin hali aşarman, birisin – tüşde, birisin busa axşamğa qoyarman!» – dep oylaşıp, tülkü bulağa yuwuq gele başlay.
— Kukarekuk! – dep, xoraz onu ystüne atılıp, gözün çoquy.
– Qaq-qaq-qaq! – dep qıçırıp, qaz da onu ystüne atılıp, qanatları bulan urma, awzu bulan da çümleme başlay.
— Be-be-e, be-be-e, dağı bizge gelme, gelseñ, şulay etermen! — dep qıçırıp, qoy arekden çabıp, müyüzleri bulan şolay ura çı, tülkü hatta uçup gete.
Tülkü qaçıp gete, bu üç yuwuq busa oñup-ösüp ariw yaşap qala.
✻: Suw altın — altınnı lap da sıylı taypası. ✻: Ğaz etmek — zawx etmek, lezzet almaq.