Сесли Сёзлюк
Til.im проектни тагъымы янгы къумукъча-орусча сёзлюкню чыгъаравуна хошбуз! Фразеологик сёзлюкню Нурмугьаммат Гьажиагьмат профессору гьазирледи, ондан къайры Нурмугьаммат агъай ону камиллешдирив булан ва ачыкъ чыгъарыв булан кёмек эте. Имканлыкъгъа гёре, къумукъ жумлалагъа тигишли бугюнгю орус тилден жумлаланы берме къарай эдик. Сёзлюк бек къужурлу бажарылгъан, неге тюгюл артыкъ кюйде къумукъланы мадани ангны гёрсете, ва къумукъ маданиятны булан гьар ким иштагь болагъангъа жумлаланы тизивюн уьйренме бу сёзлюк ярдымчыдыр. Бугюнге ерли бу проект барысыдан да уллу болуп чыкъгъан — техникли гьазирленивге 8 ай гетген.
Бу сёзлюкню чыгъыву булан биз бир янгылыкъ этдик: гьар жумланы айтылагъан кююне тынглама ярай. Гьалиге ерли «А» гьарп баш болагъан бары жумлалар авазлангъан, ва ювукъ арада сёзлюкню савлай тавушлу этмеге къаст этербиз. Жумлаланы метинлерин Абдуррагьман Нурай охугъан, огъар бизден кёп савбол, ва сиз савбол айтмагъа сюйсегиз, пуршавсыз ону Facebook сайфасында этип бола билесиз.
Къумукъ тилдеги сёзлерини айтылышын билме кёп адамларда негети бар эди, ва гьалиден сонг тилни уьйренме дагъы да къужурлу ва тынч болур! Къумукъ тилде бир нече шивелер (диалектлер) де бар, бириси бирисинден айтылыш якъдан да айры болуп. Абдуррагьман — классик Хасав-юрт шивесинде сёйлевчюдюр, амма тюрлю шивелерде де авазлав этмеге къаст этме негетибиз бар. Шодан ихтилафланы эшитип шивелени тенглешдирмеге ошашсыз имканлыкъ болур.
Гьар заманда йимик биз сизин ёравларыгъызгъа ва танкъытыгъызгъа, ва дагъы да, эгер къумукъ бир шиведе яхшы ва мекенли сёйлеп бола бусагъыз, ва гюч да заман да багъышлама гьазир бусагъыз, тавушугъузну берегенигизге къарай турабыз. «Сёзлюклер» бёлмесинде сизин къаравуллайбыз!