Гьеч бишген зат ёкъ

Гьажи Гьажи Оьтемишли

Совхозну дагьнили тогъайларыны бирисинде харбуз-пастан булан памидор-хыяр чачылгъан берекетли бахчагъа къаравулчу табылмай хыйлы заман къалды. Къаравулчуну къуллугъун таклиф этмек муратда кансаралгъа чакъырылгъанлар алданокъ сёйлешгендей себебин сама аян этмейли, директорну таклифин гери уруп, разисизлигин англатып, аслу себебин яшырса да, хыйлылагъа ону маънасы шексиз англашылмай тюгюл эди.

Нечик алай да, юртну ягъасында артылгъан генг ёлну узунун бойлап ерлешген бахчаны къырыйында эртен-ахшам оьтегенлер кемимейгени белгили. Олай болгъанда, шо бахчагъа къаравулчу болуп тюшгенни шо оьтеген-барагъанланы арасында гьеч тухум тийгени яда къурдаш-ювугъу болмай къалмажагъы да англашылмай тюгюл.

Эгер де, шо гьалны англагъанлардан ким болса да, бирев къаравулчу болуп тюшсе, сюйсе де, сюймесе де, хатиржан болма тюшежеги белгили экени ачыкъ. Хатир этмесенг де, башынгны багьасы кепекге чыгъажагъы да бар.

Ери гелгенде, шолай тухум тийгенлерден оьтюп, ювугъунг-танышынга Аллагьны торайгъан ниъматындан къол ялгъамасанг, тухумлугъунгдан не пайда?! Юртда яшагъан сонг, тухум тийгенлер нече де кёп бола. Оланы къайсын-бирин рази этмеге боласан. Арив кюй де хатиржан да болмайлы, ёкъ ерден тийишсиз артыкъ сёз де тувдурмайлы, къаравулгъа тюшмейли къалса, онглу болур деп ойлашагъан кёплер, шо онглу ишге разисиз кюйде къала.

Ахырда къаравулчуну къуллугъуна тюш деп совхозну директору этген таклифге рази болгъан къулакъгъа бек Акъав ишге гирише. Акъав да шоссагьат борчларын кютмеге белсенип, биринчилей бахчаны ёлгъа ювукъ чал боюнда, гёнгю ушатагъан гиччирек тёбеде эки къабат къош ясап, ону янгы чалынгъан арив ийисли от булан тёшеп онгара. Къошну экинчи къабатыны ягъасында аякъларын салландырып олтургъан гёнгю хош Акъавну къаравуна оьзюне инанылгъан бахчаны къайсы буччагъы да гёрюнмей тюгюл.

Арадан шолай хыйлы гюнлер гетип, бахчаны сувлу ниъматларын гёзню сукъландырагъан вакъти геле. Гертиси, бахчада торайгъан талгъыр харбузлар, сап-сари пастанлар, къызыл бишген памидорлар, тарсайгъан тююрлю яшыл хыярлар кимни де къаравун сукъландырардай эди.

Муна, шо гюнлерде баягъы таныш-билиш болсун, тухум тийген болсун бахчаны къырыйындан оьтегенде, Акъавну гёрюп, салам бермей, бирев де гетмей эди.

Акъав да, сюйсе къошну ичинде олтуруп болсун, сюйсе бахчадан гезей болсун, оьтюп барагъанланы саламын эшитмейли, «Ваалейкум саламны» орнуна «Гьалиге гьеч бишген зат ёкъ» деп, бахчаны теренине гирип, къутулма къарай эди.

Буса да инсанны аты халкъны авзуна тюшмесин. Эгер де, ери гелип, биревню аты эсгерилсе, шонда сен оланы къой: ону атын чайнай туруп, тишлерин къаматып къоймайлы, тиш этлерин де къаматагъан даражагъа чыгъажакъ. Балики, болма ярай, къаравулчу болуп тюшген Акъавну аты да шолай авзуна тюшюп, бир хыйлы чайналгъан сонг, къамагъан тишлерини арасындан чыкъгъан Акъавну атына бишмеген сёз къошулуп, бишмеген Акъавгъа айлангъаныны гьакълыгъын бирев де инкар этмеге сюймей.