Ёмакъланы ёмагъы

Аявлу яшлар! Савлай дюньяда сизин учун язылгъан кёп арив йырлар, хабарлар, ёмакълар, кёп тизив китаплар бар. Шоланы арасында «Конёк-горбунок» деген ёмакъ лап да тизивлеринден санала. Шо саялы бу ёмакъны дюньяны кёп тиллерине гёчюргенлер. Къумукъ тилге гьали болгъунча гёчюрюлмеген «Конёк-горбунок» гьали «Тонкъу тай» деген ат булан къумукъча чыгъып, къумукъ яшлагъа геле. Балики, яшлар, сиз де бу бек гьюнерли ва гьакъыллы тайгъа оьз атларыгъызны тагъарсыз, башгъа атлар ойлашарсыз. Шо гьакъда язып йиберсегиз, бек арив гёрер эдик.

«Конёк-горбунокну» яшдан берли мен де, яшлар, сизин йимик кёп сюйдюм ва бизин тилге гёчюрюп, къумукъ «Тонкъу тай» этип сизге беремен. Шогъар минип мурадларыгъызгъа етигиз.

Муну къумукъ тилге гёчюрме нечик эсиме гелди?

Пётюр Павлович Ершов орус халкъны ёмакъларын алып, гьали савлай дюньяны инг тизив, инг яхшы китабына саналагъан «Конёк-горбунок» деген ёмакъны яратгъан. Гиччи заманымда мен де шону охуп, «Тонкъу тайгъа» кёп керенлер мингенмен, шогъар минип булутлагъа чыкъгъанман, дюньяны бир башына учгъанман, денгизлени тюбюне етип, жавгьар ташлар тапгъанман… Оьзюню лап асил умутуна йимик. Тонкъу тайгъа да минип, насибине етме умут этмеген яш ёкъдур.

Иванпав-темтек деп айтылса да, бу ёмакъда ол бек тири, адилли, яхшы яш. Ол тюзлюкню ва гертини сюе, адамлагъа къуллукъ этме талпына.

Мен де ойлашдым: неге бизин къумукъ яшлар бу ёмакъны къумукъ тилинде охуп болмай, неге къумукъ яшлар Тонкъу тайгъа минме болмай?

Болабыз! Болабыз! — деп якъ-якъдан кёп яшлар къычырып йиберди. — Гёчюр шону бизин тилге, тилейбиз!

Бола бусагъыз, муна сизге Тонкъу тай деп, мен шо тизив ёмакъны гёчюрюп, яшлагъа Тонкъу тайны беремен: Минигиз, насипли болугъуз, яшлар!

Мугьаммат Атабай