⁂
«Уланыны ягъына гетген атасы да». Яхсайны тюкенчилерини, ер ессилерини сююнчю шолай болгъан.
Шону мен эшитгенде, гьалдан тюшген къаркъарам жанланды. «Сюегимни жыярсан» деген васият эсиме гелип болду сагъа о.
Къутургъан итден нечик къача адам? Эки де оьлюм, яхсайланы Батырмурзаевлардан шолай къачагъан этген эди.
Эки кийиз де элтгенмен, бир бел де элтгенмен (Зайнулабидни уьстюне ябылгъан ямучу да бар). Оьзюм булан, кёмекге инамлы хоншум аявлу Жатюкейден къайры дагъы да бир адам да алгъанман.
О да Яхсайда яшайгъан амалсыз ногъайлы Баммет эди.
Ол яшыртгъын кагъызланы чырмап, акъчалыкъны ичине де салып Ногъайгъа яйгъан, Зайнулабидни адамы Сайпуллагъа кёмекчи болуп да юрюген эди.
Сюекни элтмек учун да полковникден ихтияр тарыкъ экен. Ихтиярсыз урлап алып гетмеге, олар къайда экенни де билмеймен.
Баягъы вагондагъы штабгъа гирип тилмачдан таба полковникден пропуска тиледим.
– Кимдир о? – деди.
– Арсланмурзаев – дедим.
Полковник Завелин гёзлерин аралтып, истолгъа юмуругъун урду.
– Батырмурзаев сама тюгюлмю? – деди.
– Батырмурзаевлардан Аллагь сакъласын. Мени эримни, ярашывлукъ байракъ алып чыкъгъанда янгылышлыкъ болуп оьлтюрген – дедим.
– Сени эринг Батырмурзаев болгъан буса, мен сагъа этегенни гёрер эдинг, – деп къолун тапанчагъа элтди…
Тутулгъунча алдындагъы гюн гийдирген чорап гёрюнюп къалмагъан буса, умут уьзюп къайта тура эдим. Машин ёлну тюбюндеги бир тёбени ягъында эки чорапны бириси табулуп къалды.
Биз тёбени къачмагъа гиришгенде, броневик поезд етишип гелип, бизге гюлле явдурмагъа гиришди. Ер бавурлап биз де ятдыкъ, броневик де оьтдю. Егилген атланы бирисине гюлле тийген эди.
Бир чонгургъа етти сюек ташлангъан эди. Барысы да эт ялангъач эдилер. Онча да тонагъан эди оланы.
Башлапгъы сюекни башындан тутуп гётергенде, башы къаркъарасындан айрылып къолума гелип къалды.
Тийген гюллени кёбюнден ону бойну къыркъылгъан болгъан экен.
Гьамитни сюегин узунлугъундан таныдым. Инг де узун сюек – Узун Гьамит эди. Ону къоюп гетмеге амалым ёкъ эди. Зайнулабидни атасыны сюегин къабургъасындагъы эсги хынжал ярадан таныдым. Ёгъесе етти де сюекни бир арбагъа юклемеге тюшежек эди.
Гече, уланына къазылгъан къабургъа атасын гёмюп тюгюл юртгъа гирмедим.