Dörtler
Siz bilemisiz, Yer yüzünü dört yanı bar: Günçığış (yada Şarq), Temirqazıq (yada Şimal), Qıbla (yada Canup), wa Günbatış (yada Mağrip).
Yılnı tabiatı dörtge bölüne: güz, qış, yaz (bir-bir qumuqlardı yazbaş), yay (bir-bir qumuqlarda yaz).
Bir geçe bir günnü (sutkanı) dört waqtisi bola: erten, gündüz, axşam, geçe.
Adamnı ömürü de dörtge bölüne: yaş çağı, örüm waqtisi, kämil bolğan – haqılbalıq bolğan (bişgen) – zamanı, qartlığı.
Ahlü de köbüsü halda 4 adamdan birige: anası, atası, ulanı, qızı.
Adam dört zat bulan ruhlu (güçlü): imanı, umutu, süyüwü, sınawlu haqılı bulan.
Qısğaça aytğanda, tabiatnı wa camiyat yaşawnu dört yanı bar.
Tek, şonu sebepleri (sırları) halige açıq tügül.
Binalar – dörtgül, stollar – dörtgül, yataqlar, diwanlar da, dağı da şolay xıylı zatlar – dörtgül – dörtmüyüş: bolağanı da ajayıp tügülmü?!
Bir yaş bir urup, bir ağaçnı dört yarğan, – deyler.
Yaxşı yaşlar yaman zatnı dört yarılsa da etmes.
Ağası inisine:
– Şu almalanı dörtden bir payı sağa, qalğanı mağa, – degen.
Olanı qaysına qolayı tüşgen?
Erten süt alma yibergen bir yaş balonsuz qaytıp gelgen.
– Qayda alğan sütüñ? – dep sorağanda.
– Sındırdım, – dep cawaplanğan.
– Neçik sındırdıñ. Sındırma dep yibergenmi edim seni.
– Sürünüp yığılğanda qolumdan tüşüp getdi.
– Sürünmes ediñ wollah, eki gözüngü dört etip, qarap yürügen busañ! – degen oğar da, artı bulan, – Dağı gezik dört göz bulan gör, dört qoluñ bulan tut! – dep de aytğan.
Qız: Bütün dünyağa neçe gişi padişağ boldu?
Alim: Dört gişi boldu: ekisi – busurman, olanı da birisi – Suleyman, ekinçisi – Zulqarnay. Ekisi busurman bolmağan – Namruz, biri – Şadat.
(Yüz elli suallı Malikanı xabarından).
Qız: Neçe quşnu öltürse günah bola.
Alim: Dört quşnu öltürse günah bola: gök qarğanı, qarlığaçnı, güküknü, yabalaqnı. (Şo xabardan da)
Seyirlikge gözeldirikler giyip çıqğan yaşğa «Dörtgöz»! – dep külegen awuldaşları.
Har ayda orta ğisapda dört cuma ola.
Arışlağa bir qadaw* orta çomaça, giççi çomaça bulan begilgen. Ögüz arbanı boyunsasını dert çomaçasn bola: ekisi – iç çomaçalar, ekisi – yağa çomaçalar.
Hasili, dörtlege baylawlu qalğan xabarlanı bilme süyseñ axtarıp bil, süyseñ – özüñ oylaşıp çığar. Men busa, men bilegen «beşlege» göçemen.