Pojelanya rebenku:
a) dolgoy cizni: Yaşar "budet cit", Qalırqız ot qalır "ostanetsä" + qız "dewoçka", Ölmes "ne umret", Qalsın "pust ostanetsä";
b) imena, w osnowe kotorıx lejit pojelaniye krasotı: Gözel "krasiwaya, prekrasnaya, prelestnaya", Gözelbek ot gözel "prekrasnaya" + bek "knäz", Gözelxanım ot gözel "prekrasnaya" + xanım, Gözelya, Camal, Camilä i dr.
w) silı, smelosti i twerdosti, xrabrosti, geroystwa (malçikam): Cantemir ot can "duşa" + temir "celezo", Temirjan "celeznaya duşa" ot temir + can, Bağatır "bogatır, witäz", Batır "smelıy, xrabrıy, geroy", Batırxan "smelıy xan", Ertuwğan "rodiwşiysä mujestwennım", Gerey silnıy, moguçiy. Arabskoye imä Haydar, kumıkskoye Arslan, drewnetürksko-slawänskoye Ruslan, russkoye Lew swidetelstwuyut o celanii roditeley widet swoix sınowey silnımi, lowkimi, wınosliwımi, kak lwı.
U türkoyazıçnıx narodow osnowı temir "celezo", taş "kamen" wstreçaütsä w sostawe mujskix imen, kak pojelaniye silı, twerdosti duxa.
Süda ce otnosätsä imena, obrazowannıye ot slow, imeüşix otnoşeniye k woyne, nabegam, srajenyam i t.d.: Aqbolat (Akbolat) "sçastliwıy (bukw. "belıy") klinok", Asker "woysko, woin", Atlı "wsadnik", Başçı "predwoditel", Çora – çora, çoro, şora… wo wsex osnownıx türkskix yazıkax kıpçakskoy gruppı – 1) "sın bogatırä, knäjeskiy otrok", 2) "drujinnik", 3) "soratnik, spodwijnik bogatırä" [Baskakow 1985: 149];
g) sçastya: Orazay ot oraz + -ay – laskat. affiks; Orazbatır ot oraz + batır "bogatır, witäz", Orazlı sçastliwaya, Nasipli ot nasip + affiks -li "sçastliwaya".
"…Slowa uraz, oraz "sçastye" wstreçaütsä w srednewekowom türkskom yazıke "türki", a takje w sowremennom tatarskom, turkmenskom i nekotorıx drugix yazıkax" [Baskakow 1993: 252]. W kumıkskom yazıke eti slowa wstreçaütsä w forme orazlı "sçastliwıy".
Po-mneniü X. Ç. Djurtubayewa, ot toy ce osnowı obrazowan i antroponim Orusbiy, kotorıy obıçno wozwodät k orus "russkiy". Tak, naprimer, N. A. Baskakow pişet, çto imä Urusbiy i familya Urusbiyew şiroko izwestnı i w nastoyaşeye wremä. "Prozwişe ili imä Urus moglo bıt dano çeloweku, weduşemu russkiy obraz cizni ili rojdennomu ot russkoy materi… Prozwişe Urus moglo bıt i useçennım iz tirus-sa "draçun" [Baskakow 1993: 188 – 189].
A. İ. Musukayew priwodit legendu o proisxojdenii antroponima Urusbiy: "…kogda kto-to iz starşix rodstwennikow Basxanuka, pridä posmotret na noworojdennogo, uwidel belokurogo, goluboglazogo rebenka, on woskliknul: "Da eto ce russkiy knäz!". Protiw etogo nikto wozrajat ne stal, tak yego i nazwali" [Musukayew 1978: 13]. Legendı, podobnıye priwedennım wışe, woznikayut obıçno iz celanya obyasnit neponätnoye, wışedşeye iz upotreblenya slowo. Na naş wzgläd, w osnowe kumıkskogo antroponima Orusbiy lejit imenno slowo orus, potomu çto, yesli bı dannoye imä proizoşlo ot slowa oraz, w kumıkskom yazıke dannıy antroponim imel bı zwuçaniye Orazbiyew, a ne Orusbiyew. Krome togo, w polzu russkogo proisxojdenya antroponima Orusbiyew goworit i to, çto w kumıkskom yazıke ne soxranilsä onim oraz;
d) wlasti, znatnosti. Eto imena, soderjaşiye elementı -xan, -soltan, şax "sar, prawitel", biy "knäz, gospodin", emir "powelitel, prawitel", murza "sarewiç" (mujskiye): Abayxan ot abay "wnimatelnıy, osmotritelnıy" + xan, Amirxan ot amir "powelitel, prawitel", Baysoltan ot bay "bogatıy", Tawsoltan ot taw "gora; gorskiy". Elbiy ot el "strana; selo". Gertibiy ot gerti "istinnıy", Şaxmurza ot murza "aristokratiçeskiy titul; prins". Censkiye: Biyçe "knäginä"; Aqbiyçe ot aq "belaya; sçastliwaya". Xarakternıye dlä kumıkskogo mujskogo imennika imena–pojelanya wlasti, çina, statusa w obşestwe w osnownom obrazowanı ot antropokomponentow i antropoformantow, oboznaçaüşix razliçnıye soslownıye titulı, professii, remösla. Eti antropokomponentı w drewnosti wıpolnäli funksiü konkretizasii, sostawläya etim dopolnitelnuyu nominatiwnuyu kategoriü [Sattarow 1969: 59], no w teçeniye opredelennogo wremeni poluçili status polisostawnogo mujskogo imeni;
ye) bogatstwa, proswetanya: Dawlet "bogatstwo, sçastye". Dawletgerey, Dawletbike, Dawletgeldi ot dawlet "bogatstwo" + geldi "prişlo", Dawletgerey, Dawletuqa, Azat "swobodnıy".
İmena etoy gruppı obrazowanı w osnownom pri pomoşi formanta -bay "bogatıy, bogaç": Aqbay ot aq "sçastliwıy", Baygişi ot bay "bogatıy" + gişi "çelowek", Baytuwğan (Baytugan) ot bay "bogatıy" + tuwğan "roditsä", Baybek ot bay "bogatıy" + bek "gospodin", Baybiyke ot bay "bogatıy" + biyke "knäjna, knäginä", Baybolat ot bay "bogatıy" + bolat "stal", Baygerey ot bay "bogatıy" + gerey, Baygişi ot bay "bogatıy" + gişi "mujçina", Baymahammat ot bay "bogatıy" + Mahammat, Baymurat ot bay "bogatıy" + Murat, Baymurza "bogatıy gospodin, knäz, sarewiç", Baysoltan ot bay "bogatıy" + soltan "sultan", Baysoñur ot bay "bogatıy" + soñur "sokol", Baysultan ot bay "bogatıy" + sultan, Baytemir ot bay "bogatıy" + temir "celezo", Bayxan ot bay "bogatıy" + xan.
Slowo bay şiroko upotrebläyetsä sredi wsex türkskix narodow kak imäobrazuüşiy komponent slojnıx imen. Po slowam W. A. Nikonowa, ono sowerşenno desemantizirowalos i prewratilos w "slujebnıy formant, oznaçaüşiy "mujskoye imä" [Nikonow 1984: 194]. Togo ce mnenya i K. M. Musayew [Musayew 1984: 220].
Dannoye slowo priwleklo w swoye wremä wnimaniye widnogo uçenogo A. N. Samoylowiça, kotorıy ukazal, çto yeşe w 1878 g. G. Wamberi w swoyem etimologiçeskom sloware sblijal slowa so znaçeniyem "bogatıy", "knäz", "bog" w türkskix yazıkax, a N. Ya. Marr nezawisimo ot G. Wamberi wklüçil w odin puçok znaçeniy slowa "bogatıy", "knäz", "bog". [Samoylowiç 1936: 31];
c) luçşix duşewnıx kaçestw: Asil "blagorodnıy", Sabur "stepennaya"; Haybat "neotrazimaya", Süyünç "radost", Asilgül "blagorodnıy swetok", Asilxan "blagorodnıy xan", Nasipli "sçastliwaya", Sıylıqız ot sıylı "uwajayemaya" + qız "dewoçka" i t.p.;
z) krasotı, nejnosti (dewoçkam): Altınçaç "zlatowlasaya", Balqız (Balkız) "medowaya", Hayranbiyke ot hayran "udiwitelno krasiwaya" + biyke, Ariway "krasiwaya luna", "krasiwenkaya", Ariwqız "krasiwaya dewuşka", Canariw "krasiwaya duşa", Gözel "krasiwaya, prekrasnaya, prelestnaya", Bayramqız ot bayram "prazdnik" + qız, Gözelbek ot gözel "prekrasnaya" + bek "knäz" i dr.;
i) İmena–pojelanya bıt umnım, obrazowannım soderjat antropokomponentı: alim "uçenıy" (tolko w mujskix imenax), ilmu "nauka" (çaşe w censkix imenax): Alim 1) "znaüşiy, oswedomlönnıy" (epitet musulmanskix prawiteley) 2) Mudrıy, Wseweduşiy (epitet Allaxa), Abdulalim "rab Uçenogo", Alimali ot Alim "uçenıy" + Ali, Alimat ot Alim "uçenıy" + at "imä", Alimbek ot Alim "uçenıy" + bek, Alimgerey ot Alim + gerey, Alimgişi ot Alim + gişi "mujçina", Alimhaji ot Alim + haci; İlmu, İlmuhat arab. stäj. ot İlmuhayat (hayat "cizn") "naukoy otmeçennaya", İlmutdin "znaniye werı", İlmuxan stäj. ot İlmuxanım "znayuşaya, oswedomlönnaya" + xanım, İlmuyat / İlmyat "uçenaya".
Dowolno çasto w kaçestwe pojelatelnıx imen upotrebläütsä nazwanya ciwotnıx, rasteniy, dragosennıx kamney. Obıçno eto slowa s polojitelnoy ekspressiyey, wırajaüşiye ideü celayemogo kaçestwa. Dlä malçikow eto obıçno imena Aslan "lew", Qaplan "tigr", Bolat "bulat", Temir "celezo" i t.p.; dlä dewoçek – Çeçek "swetok", Yulduz "zwezda", Altın "zoloto", Gümüş "serebro", Marjan "korall", Melewşe "fialka".
Suşestwuyet swoya spesifika w podbore takix imen dlä dewoçek i malçikow. W kaçestwe mujskix imen nikogda ne upotrebläütsä nazwanya dragosennıx metallow i kamney, a takje nazwanya fruktow, yagod i swetow, kotorıye şiroko upotrebläütsä kak censkiye imena. W to ce wremä poçti net censkix imen, w osnowe kotorıx lejali bı nazwanya ciwotnıx, ptis ili neblagorodnıx metallow [Djurtubayew: 85].