Antroponimı, swäzannıye s nazwanyami ciwotnıx
Nazwanya dikix i domaşnix ciwotnıx zanimali znaçitelnoye mesto w obşem imennike kumıkow. Eti imena, oçewidno, woznikli w tot period, kogda lüdi werili w magiçeskuyu silu slowa (imeni) i staralis pridat imeni to kaçestwo, kotoroye xoteli widet w swoyem rebenke: zdorowye, krepost, silu, um, naxodçiwost i dr.
Poetomu preimuşestwenno primenälis w kaçestwe imeni nazwanya silnıx, moguşestwennıx zwerey: i totemnıx ciwotnıx, kak Ayuw "medwed", Arslan "lew", Börü "wolk". No nikogda ne nazıwali rebenka imenem qoyan "zayas", doñuz "swinya", loban "krısa" i t.p. Oni wstreçaütsä w kaçestwe uniçijitelnıx prozwiş.
Sredi priuçennıx ciwotnıx osoboye mesto u türkow zanimayut it "sobaka" i güçük/kuçuk "şenok". Eto imena-oberegi. U kumıkow wstreçayetsä tolko imä Kuçuk. Ono soxranilos seyças tolko w familii Kuçukow. U balkarsew Axköbek ot aq "belıy" + köbek "sobaka"
Wstreçaütsä bolşe wsego obşiye naimenowanya ciwotnıx, kak Atlı "wsadnik", Atlıgişi "wsadnik, izwestnıy mujçina". No kumıki nikogda ne dawali imeni ögüz "wol", sıyır "korowa", baytal "kobıla" i t.p., xotä w russkix imenax ix sploş i rädom.
W sostawe drewnix imen imeütsä nazwanya detenışey ciwotnıx: Qozu "yagnenok", Aqtay "belıy cerebönok", Qartay "çörnıy cerebönok".
W imenowanii swoix detey nazwanyami detenışey ciwotnıx wırajayetsä takje osobo poçtitelnoye otnoşeniye k etim ciwotnım i totemistiçeskiye wzglädı. Korowa ne sçitalas totemnım ciwotnım u kumıkow, poetomu nazwaniye telenka buzaw ne dawalos detäm.
Poçitalis ne tolko dikiye, no i domaşniye ciwotnıye. Dannıye, swidetelstwuüşiye o naliçii kulta barana (qoçxar) priwodit K. G. Azamatow: na şeü barana u balkarsew i karaçayewsew, w otliçiye ot korowı, skajem, nikakix amuletow ne weşali, ibo sam ciwoy baran sçitalsä oberegom ot wsäkix zlıx sil. Kumıki i balkarsı noworojdennomu rebenku mazali liso krowü certwennogo barana; odnim iz glawneyşix elementow ornamenta na woyloçnıx kowrax (kiyizax) yawläyetsä qoçxar müyüz – "barani roga"; izobrajeniye eto, kak i sami roga, kotorıye zakapıwalis pod polom pri stroitelstwe doma, widimo, "bıli prizwanı ograjdat dom ot lübogo nesçastya [Azamatow 1980: 155- 156]. Suşestwowal i obıçay pribiwat nad wxodom w cilişe ili na worotax barani roga.
Krome upomänutıx wolka, barana, laski i sobaki w antroponimii kumıkow wstreçaütsä nazwanya sleduüşix ciwotnıx: Ayuw ot ayuw "medwed", Qaplan (Kaplan) ot qaplan "tigr", Qozu (Kozu) ot qozu "yagnenok", Tana ot tana "godowalıy telenok", Teke ot teke "kozel", Toqlu (Toklu) ot toqlu "godowalıy yagnenok", Tülkü ot tülkü "lisa", Ulaq (Ulak) ot ulaq "kozlenok". Mnogiye iz nazwannıx imen wstreçaütsä tolko w familyax.
Etot razräd liçnıx imen oçen produktiwen wo mnogix drugix türkskix yazıkax. Mujskiye imena etoy gruppı wırajayut silu, otwagu, mujestwo, xrabrost. İmena eti dawalis i daütsä iz celanya widet detey mujestwennımi, xrabrımi, wınosliwımi, fiziçeski silnımi.
Censkiye imena, obrazowannıye ot nazwaniy ciwotnıx, oznaçayut krasotu, gordeliwost, weliçawost. Naprimer: Maral "stepnaya lan", Ceyran "kosulä, ceyran", Sona "dikaya utka", Maya "werblüdisa".
W kumıkskix imenax net nazwaniy nasekomıx.